نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد رضا کمالی ¹
• امیرحسین الهامی ²

¹ استادیار علوم دفاعی دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران.

² استادیار جغرافیای سیاسی پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس، تهران، ایران.

چکیده

جمهوری اسلامی ایران و عربستان به عنوان دو بازیگر مهم در منطقه ژئوپلیتیکی خلیج فارس از ظرفیت هایی برای کنش منطقه ای با تاثیر در معادلات جهانی برخوردار هستند که در همین جهت نیاز است دو کشور با بازنگری در روابط، جدیت لازم را برای بهرمندی از شرائط گذار برای تامین اهداف ملی خود مهیا نمایند. از آنجایی که عوامل ژئوپلیتیکی می‌تواند پایه‌ای برای رقابت یا تقابل محسوب شود لذا این پژوهش با هدف تعیین عوامل واگرایی دو کشور انتخاب شده است. روش پژوهش توصیفی، تحلیلی است که به صورت کاربردی انجام شده است. برای انجام پژوهش با انجام مطالعات نظری ژئوپلیتیکی کشورهای عربستان و ایران پرسشنامه‌هایی دردو مرحله تنظیم و به جامعه آماری 36 نفری (به صورت تمام شمار) ارائه و پس از اخذ نظرات، نسبت به پردازش داده‌ها اقدام شده است. در تحلیل آماری از جداول توزیع فراوانی، آزمون تی استودنت یک نمونه ای وآزمون میانگین‌ها بهره گرفته شده و بر همین مبنا 20عامل برای جوابگویی به سوال تحقیق به استناد نظریات توازن قوا و منازعه و براساس کلان عوامل ژئوپلیتیکی سیاسی، اقتصادی، فناورانه، طبیعی و نظامی دو کشور در حوزه خلیج فارس در قالب ادبیات تحقیق شناسایی که نهایتا بعد از تحلیل داده های جمع‌آوری شده به ترتیب اولویت، کلان عامل سیاسی باهفت زیر عامل، نظامی باچهار زیر عامل طبیعی با سه زیر عامل، فناورانه با دو زیر عامل و اقتصادی با پنج زیر عامل از مهمترین عوامل ایجاد واگرایی بین دو کشور مشخص شدند.

کلیدواژه‌ها

• واگرایی منطقه‌‌ای
• عوامل ژئوپلیتیکی
• خلیج فارس
• ژئوپلیتیک انتقادی

عنوان مقاله [English]

Factors of divergence between Iran and Saudi Arabia in the Persian Gulf region on the horizon of new cooperation

نویسندگان [English]

• Mohammad Reza Kamali ¹
• Amir Hosein elhami ²

¹ Higher National Defense University

² Assistant Professor

چکیده [English]

The Islamic Republic of Iran and Saudi Arabia, as two important players in the geopolitical region of the Persian Gulf, have capacities for regional action with an impact on global equations, which is why the two countries need to review their relations and show the necessary seriousness to benefit from the transition conditions. to provide for their national goals. Since geopolitical factors can be considered a basis for competition or confrontation, this research was chosen with the aim of determining the factors of divergence between the two countries. Descriptive research method is an applied analysis. In order to carry out the research, by conducting theoretical geopolitical studies of the countries of Saudi Arabia and Iran, questionnaires were prepared in two stages and presented to the statistical population of 36 people (in full) and after receiving opinions, data processing was done. In the statistical analysis of frequency distribution tables, one-sample Student's t-test and mean test were used, and based on this, 20 factors were used to answer the research question based on the theories of balance of power and conflict and based on macro political, economic, technological, natural and military geopolitical factors. Two countries in the Persian Gulf area in the form of research literature, which finally after analyzing the collected data in order of priority, political macro factor with seven sub-factors, military with four natural sub-factors with three sub-factors, technological with two sub-factors and economic with five The sub-factor was identified as one of the most important factors causing

کلیدواژه‌ها [English]

• Regional divergence
• geopolitical factors
• Persian Gulf
• critical geopolitics