نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمد شتا بدرا

دانش پژوه دکتری مدیریت دولتی- گرایش رفتار سازمانی و پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة

چکیده

بسیج عمومی مردم اشاره به گردهم آمدن مجموعه­ای از انسان­ها حول محور و هدفی خاص است، که در هر کشوری و با هر آیین و مسلکی می­تواند مشاهده شود.  بسیج در تاریخ کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست، به این معنا که در تمام ادوار تاریخی وجود داشته است؛ اما در دوره انقلاب کبیر اسلامی به شکلی بسط یافته و ماهوی، شکل پیدا کرد. بدیهی است که به واسطه درگیری نوع حرکت بسیج مردمی بر مدار تفکر رهبران انقلابی،‌ در انقلاب کبیر اسلامی شکل حرکت توده مردم از نضج و اتقان لازم برخوردار شد، و به طور کلی هر انقلابی لازمه­اش بهره­گیری از بسیج مردمی است؛ آرمانی که بسیاری در رسیدن به آن سطح از همدلی و همراهی تا رسیدن به خواسته تحقق یافته آن، ناتوان ماندند. تاریخ این سرزمین متمدن، از شیخ فضل­الله نوری، میرزا کوچک­خان جنگلی و رئیسعلی دلواری تنها به عنوان معدود کسانی که در راه بسیج همگانی توده مردم- در عصر معاصر- علیه استبداد طبقه حاکمه به پا خواستند،‌ نام می­برد. گروهی که در عین ایستادگی­های فراوان خود،‌ به تحقق آرمان اصلی نرسیدند، و البته زمینه سازان بزرگ آینده­ای روشن بودند. با توجه به رویکرد بالا، در این مقاله به دنبال تبیین تسری مفهوم بسیج در درازنای تاریخ بشری بودیم. با توجه به این هدف، با تقسیم ادواری تاریخ به پنج دوره مختلف، از بسیج و مادها، بسیج و هخامنشیان، در قبل از اسلام، تا بسیج و صفویان، بسیج و مشروطه و در نهایت بسیج و انقلاب کبیر اسلامی پرداختیم. یافته­های مقاله که مبتنی بر رویکردی تحلیلی بود، مبین ارائه مدعایی بود، که اشاره به این داشت، که پیدایش بسیج به دوره ابتدایی زندگی جمعی انسان­ها می­رسد، و این­که بسیج مفهومی مستحدثه در دوره چند دهه­ای انقلاب کبیر اسلامی نیست، هر چند در همین دوره و به ویژه در دوران دفاع مقدس، مفهوم بسیج به بهترین نحو از انحاء ممکن، تعبیر و تفهیم شد.

کلیدواژه‌ها

• تاریخ
• بسیج
• ایران
• انقلاب کبیر اسلامی ایران

عنوان مقاله [English]

Historical explanation of the emergence of Basij in Iran with emphasis on the role of Basij in the Great Islamic Revolution of Iran

نویسنده [English]

• mohammad shetabadra

PhD student in Public Management - Organizational Behavior Trend and Researcher of Al-Mustafa International University

چکیده [English]

Public mobilization refers to the gathering of a group of people around a specific axis and goal, which can be observed in any country and with any religion and profession. Basij is no exception to this rule in the history of Iran, in the sense that it has existed in all historical periods; But during the Great Islamic Revolution, it expanded in a form and essence. It is obvious that due to the involvement of the popular mobilization movement in the thinking of the revolutionary leaders, in the Great Islamic Revolution, the form of mass movement of the people enjoyed the necessary maturity, and in general, every revolution requires the use of popular mobilization; An ideal that many have failed to reach from empathy and companionship to fulfillment. The history of this civilized land mentions Sheikh Fazlullah Nouri, Mirza Kuchak Khan Jangali, and Ra'is Ali Delvari only as the few who rose up in the way of mass mobilization of the masses - in the contemporary era - against the tyranny of the ruling class. . A group that, despite their many resistances, did not achieve the main goal, and of course were the great founders of a bright future. According to the above approach, in this article we sought to explain the extension of the concept of mobilization throughout human history. According to this goal, we divided history into five different periods, from Basij and the Medes, Basij and Achaemenids, before Islam, to Basij and Safavids, Basij and the Constitution, and finally Basij and the Great Islamic Revolution. The findings of the article, which were based on an analytical approach, suggest that the emergence of mobilization dates back to the earliest period of human collective life, and that mobilization is a conceptual concept developed over several decades. The Great Revolution is not Islamic, although in this period, and especially in the era of the Holy Defense, the concept of mobilization was interpreted and understood in the best possible way.

کلیدواژه‌ها [English]

• History
• Basij
• Iran
• the Great Islamic Revolution of Iran