نهضت مشروطیت که با هدف برقراری حاکمیت قانون و ملت در سال 1285 شمسی روی داد، حرکت مهم و نقطهی عطفی در تاریخ معاصر ایران بهشمار میرود. در جریان این جنبش انجمنها و گروههای سیاسی فراوانی شکل گرفتند؛ ...
بیشتر
نهضت مشروطیت که با هدف برقراری حاکمیت قانون و ملت در سال 1285 شمسی روی داد، حرکت مهم و نقطهی عطفی در تاریخ معاصر ایران بهشمار میرود. در جریان این جنبش انجمنها و گروههای سیاسی فراوانی شکل گرفتند؛ اما هیچ یک نتوانستند حرکت مثبتی در جهت برقراری دموکراسی و جامعهی مدنی پایدار بردارد. در این پژوهش به دنبال تبیین جامعه شناختی ناکامی نخبگان و تودهها در نخستین تجربهی مشارکتی و تاثیر آن بر توسعهی سیاسی ایران در عصر مشروطه و پس از انقلاب اسلامی ایران هستیم. در جهت تحلیل این موضوع، از نظریهی هانتینگتون و نظریهی شکافهای اجتماعی استفاده میشود، نگارنده بر این نظر است که ویژگیهایی همچون ناآگاهی تودهها، بالانشینی روشنفکران و کوتاهی آنان در همراهسازی تودهها و از سوی دیگر تعارضات ایدئولوژیک و رقابتهای غیرنهادمند نخبگان و احزاب به ناکامی منجر شد.