نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدناصر توسلی زاده ¹
• محمد جعفری هرندی ²
• محمد ابراهیمی ورکیانی ³

¹ دانشجوی دکتری رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

² استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³ استاد گروه معارف اسلامی دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

مردمسالاری دینی نظریه‌ای سیاسی بر اساس دو مبنای خدا و مردم است، اما در عین حال تئوکراسی و یا دموکراسی نیست. حاکمان در تئوکراسی منصوب خدا تلقی می‌شوند، قانون او را اجرا می‌کنند و فقط در برابر او پاسخگو هستند، در حالی که در دموکراسی طبق خواست اکثریت مردم اداره می‌شود. سوال اصلی پژوهش این است که خدا و مردم در نظام مردم سالاری دینی بر پایه اصول قانون اساسی چه جایگاهی دارند؟ در پاسخ با رویکرد توصیفی-تحلیلی و ابزار کتابخانه‌ای داده‌ها و مستندات جمع آوری و تحلیل می‌شود. طبق دستاوردهای این پژوهش، بر پایه اصول قانون اساسی مردمسالاری دینی بر هر دو پایه خدا و مردم استوار است، اراده سیاسی مردم در طول حاکمیت مطلق خدا تعریف شده و قوانین خدا به انتخاب اکثریت مردم چارچوب نظامی سیاسی را تشکیل داده است و در آن مردم از طرف خدا بر سرنوشت خود حاکمند و مسؤلین هم در برابر مردم و هم در برابر خدا پاسخگو هستند، مصالح و منافع مردم با مقاصد الهی شریعت همسو است.

کلیدواژه‌ها

• حکومت
• آزادی
• آزادی بیان
• آرا

20.1001.1.27835200.1402.4.3.8.7

عنوان مقاله [English]

حکومت و آزادی بیان در آراء فقهی میرزای نائینی و امام خمینی

نویسندگان [English]

• MohammadNaser TavassolyZadeh ¹
• mohammad jafariharandi ²
• mohammad ebrahimivarkiani ³

¹ أخ

² a

³ a

چکیده [English]

م اسلامی، یکی از مطالبه‌های جوامع اسلامی به ویژه نسل جوان مسلمان است. میرزای نائینی، از اکابر فقهاء واصولیین قرن چهاردهم با قدرت اجتهاد و فقاهت، آنهم در نهضت مشروطه با تدوین منشور مترقی (تنبیه الامه و تنزیه المله) در نفی استبداد و تبیین حکومت عادله مردمی و برقراری آزادی، عدالت و مساوات و امام خمینی باطل السحر استکبار، که با الهام از مکتب تعالی بخش اهل بیت (ع) و معماری انقلاب، با رای قاطع ملت حکومت جمهوری اسلامی (به تعبیر رهبر انقلاب، مردم سالاری دینی) را به ارمغان آورد، می‌توانند پاسخگوی متقن برای الگوی حکومت باشند.

کلیدواژه‌ها [English]

• Government
• freedom
• Freedom of opinion
• Fegh