نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• بهرنگ طاهری ¹
• محمد توحیدفام ²
• سید مصطفی ابطحی ³

¹ دانشجوی دکتری علوم سیاسی(گرایش مسائل ایران)، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

² استاد گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³ استادیار گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

عدالت‌اجتماعی مطالبه‌ای دیرین در تاریخ معاصر ایران بوده که از زمان انقلاب مشروطه و ذیل گفتمان چپ وارد فرهنگ سیاسی ایران شد. در دوره پهلوی دوم، عدالت‌خواهی با روندهای سیاسی به شدت درهم‌آمیخت و پیوندهای عمیقی با مسئله مشروعیت سیاسی یافت. این امر منجر به مشروعیت‌زدایی از رژیم مستقر با رویکرد عدالت‌خواهانه و بهره‌گیری از سیاست عدالت به مثابه یک منبع جامعه‌شناختی مشروعیت در نظام جایگزین گردید. در مقاله پیش رو، روند تاریخی مذکور با رویکرد جامعه‌شناختی و به روش توصیفی‌تحلیلی مورد واکاوی قرار می‌گیرد. مقاله در صدد پاسخ به این پرسش است که سیاست عدالت توزیعی و جهت‌گیری‌شده به سمت فرودستان چگونه به یکی از مهمترین منابع مشروعیت‌ در نظام جمهوری‌اسلامی تبدیل شد؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که سیاست مذکور برساخته انحصاری جمهوری‌اسلامی نیست، بلکه محصول یک روند تاریخی است که غالب نیروهای سیاسی ایران معاصر در ایجاد آن نقش داشته‌اند. جمهوری‌اسلامی‌ایران بواسطه پایگاه گسترده خود از زمان تأسیس در میان اقشار آسیب‌پذیر، امکان بهره‌گیری مطلوب از این منبع مشروعیت‌بخش را داشته است. واکاوی پیوند مشروعیت سیاسی و عدالت اجتماعی به مثابه یک امر تاریخی، از دوران پیش تا پس از انقلاب، هدف اساسی پژوهش حاضر است.

کلیدواژه‌ها

• مشروعیت سیاسی
• مشروعیت‌یابی
• عدالت
• عدالت اجتماعی
• جمهوری‌اسلامی‌ایران

عنوان مقاله [English]

The historical process of the formation of justice policy as a source of political legitimacy in the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

• Behrang Taheri ¹
• Mohammad Tohidfam ²
• Seyed Mostafa Abtahi ³

¹ PhD student in Political Science, Department of Political Science and International Relations, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

² Professor, Department of Political Science, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Department of Political Science and International Relations, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Social justice has been a long-standing demand in Iran's contemporary history, which entered Iran's political culture since the constitutional revolution and under the left discourse. During the second Pahlavi period, the desire for justice was strongly intertwined with political trends and found deep connections with the issue of political legitimacy. This led to the delegitimization of the established regime with a justice-seeking approach and the use of justice policy as a sociological source of legitimacy in the alternative system. In the following article, the mentioned historical process is analyzed with a sociological approach and descriptive and analytical method. The article aims to answer the question that how the distributive justice policy directed towards the poor, became one of the most important sources of legitimacy in the Islamic Republic of Iran. The findings of the research indicate that the aforementioned policy is not the exclusive creation of the Islamic Republic, but rather the product of a historical process that the majority of contemporary Iranian political forces have played a role in creating it. The Islamic Republic of Iran has had the opportunity to take advantage of this legitimizing source due to its wide base among the lower classes since its establishment.Analyzing the link between political legitimacy and social justice as a historical matter, from before to after the revolution, is the main goal of this research.

کلیدواژه‌ها [English]

• Political Legitimacy
• Legitimation
• Justice
• Social Justice
• Islamic Republic of Iran