نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

انقلاب اسلامی ایران مانند هر انقلاب دیگر از همان ابتدا در مسیر فرایند تثبیت، با خطرات و چالش های داخلی و خارجی مواجه بوده است. یکی از مهم ترین خطرات خارجی که در دهه اول پیروزی انقلاب می توانست تهدید اساسی در رسیدن به اهداف و آرمان هایش باشد وقوع جنگ تحمیلی در 31 شهریور سال 1359 بود. بنابراین به رغم آنکه این جنگ تهدید جدی برای انقلاب اسلامی بود به عمق بخشیدن و درونی کردن انقلاب کمک کرد. در نتیجه یک رابطه مثبتی میان جنگ و انقلاب اسلامی ایران به وجود آمد. لذا این مقاله با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی به بررسی تاثیر جنگ ایران و عراق در فرایند تثبیت و تداوم انقلاب اسلامی می پردازد. در واقع در این پژوهش سعی می شود نقش جنگ را در مسیر تداوم انقلاب مورد بررسی قرار دهد. سوالی که مطرح می شود این است که جنگ عراق علیه ایران در فرایند تثبیت انقلاب چه تاثیری داشته است؟ و در پاسخ به این سوال می توان گفت علی رغم تهاجم رژیم بعث عراق به خاک ایران که با هدف تضعیف انقلاب اسلامی و جلوگیری از نفوذ امواج آن به منطقه بود، جنگ تحمیلی با گسترش روحیه وحدت و همبستگی ملی، در جهت تثبیت انقلاب اسلامی عمل کرد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Political sociology of holly defense; Consolidation of the Islamic Revolution

نویسندگان [English]

  • mohammad shafieifar 1
  • Ali Safiarpour 2

1 Assistant Professor of Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran.

2 Master of Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Iran's Islamic revolution, like any other revolution, has faced internal and external risks and challenges from the very beginning on the way to the stabilization process. One of the most important external dangers that could be a major threat to achieving its goals and ideals in the first decade of the victory of the revolution was the occurrence of an imposed war on 31 September 1359. Therefore, despite the fact that this war was a serious threat to the Islamic revolution, it helped to deepen and internalize the revolution. As a result, there was a positive relationship between the war and the Islamic revolution of Iran. Therefore, this article examines the impact of the Iran-Iraq war on the process of stabilization and continuation of the Islamic Revolution using the analytical-descriptive method. In fact, in this research, the role of war in the continuation of the revolution is tried to be investigated. The question that is raised is what effect did the Iraq war against Iran have on the process of stabilizing the revolution? And in answer to this question, it can be said that despite the invasion of the Iraqi Ba'ath regime on Iranian soil, which was aimed at weakening the Islamic Revolution and preventing its waves from penetrating the region, the war imposed by spreading the spirit of unity and national solidarity, acted in the direction of stabilizing the Islamic Revolution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iraq war against Iran
  • Islamic Revolution
  • Unity
  • Consolidation of the Islamic Revolution
ارجینی، حسین و زهرا علیمرادی (1394). «راهبردهای امام خمینی (ره) در مدیریت دفاع مقدس»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، شماره 42، پاییز، صص 158-139.
استیری، اکرم (1386). «وحدت ملی و انسجام اسلامی در سیره‌ی نظری و عملی امام خمینی»، فصلنامه حوزه، شماره 63، زمستان، صص 156-135.
امام خمینی، روح الله (1378)، صحیفه امام (جلد دوازدهم)، تهران: انتشارات عروج.
باوریان، فریده و فاطمه سهراب­زاده (1397)، «تبیین دو رویکرد اصلی مدیریتی دفاع از کشور در جنگ تحمیلی»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، شماره (14)2، تابستان، صص 184-151.
بهروز، مازیار (1380). شورشیان آرمانخواه، ناکامی چپ در ایران، تهران: ققنوس.
پورسعید، فرزاد (1391). «امام خمینی(ره) و مدیریت نرم دفاع ملی؛ مطالعه موردی: جنگ تحمیلی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پانزدهم، شماره 3، پاییز، صص 29-8.
ترابی، طاهره (1385). «مقاومت گرایی ایدئولوژیک در دوران دفاع مقدس»، ماهنامه زمانه، شماره 54 و53، دی و بهمن، صص 68-59.
جمشیدی، محمدحسین و ابراهیم ایران­نژاد (1391). «ویژگی­های همبستگی و وحدت اسلامی در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)»، پژوهشنامه مطالعات انقلاب اسلامی، شماره2، بهار، صص 186-161.
چهرآزاد، سعید (1398). ««وانموده های سیاستگذارانۀ پسا دفاع مقدس در حیطه روابط خارجی ایران»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، 5(4)، صص 127-144.
حاجی زاده، سیروس (1386). «آسیب شناسی انقلاب اسلامی؛ چالش های گفتمان وحدت در انقلاب اسلامی (1) (دوران استقرار و تثبیت نظام جمهوری اسلامی)»، نشریه پانزده خرداد، شماره14، زمستان، صص 78-33.
خان‌احمدی، اسماعیل (1398). «تحلیل مضمون برکات دفاع مقدس در اندیشۀ امام‌ خمینی(ره)»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، 5(1)، صص 115-136.
خانجانی، قاسم (1398). ««راه های مقابله با نفوذ فکری و فرهنگی در اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی آیت الله خامنه‌ای(مدظله العالی)». فصلنامه مطالعات قدرت نرم، 9(1)، صص 1-30.
رضی بهابادی، بی بی سادات؛ بهادری، آتنا و پورکاویان، زینب. (1399). «تحلیل مضمون آثار اقتدار ملی در بیانات آیت الله خامنه‌ای و مبانی قرآنی آن»، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(2)، صص 247-269.
درودیان، محمد (1378). جنگ بازیابی ثبات، بررسی تحولات سیاسی_ نظامی  از سال 1359 تا 1361، ج 2، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ.
دستاوردهای ایران اسلامی در دفاع مقدس (1398). سایت دفتر حفظ و نشرآثار آیت الله خامنه ای، قابل دسترس در: https://khl.ink/f/43672
سمیعی اصفهانی، علیرضا (1383). «دفاع مقدس و تاثیر آن بر مولفه‌های ایرانی- اسلامی» فصلنامة هویت ملی، شماره27، تابستان، صص 96-79.
صدیق، میرابراهیم؛ جمشیدی، محسن و پورعظیم، معصومه (1398). ««نقش و جایگاه استراتژی دفاعی در راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه راهبرد سیاسی، 3(11)، صص 63-98.
صدیق اورعی، غلامرضا و احمدرضا اصغر پورماسوله (1394). «بررسی ساختار ایدئولوژی انقلاب اسلامی در دهة اول انقلاب با تحلیل محتوای وصایای شهدای جنگ ایران و عراق»، فصلنامه علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال و شماره؟!، بهار و تابستان، صص 26-1.
عیوضی، محمدرحیم و حاجی حسن، ملیحه (1398). «تبیین مؤلفه‌های اندیشۀ سیاسی امام‌ خمینی(ره) در هشت سال دفاع مقدس»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، 5(1)، صص 95-113.
کارکنان نصرآبادی، محمد (1384). «جنگ و هویت (با رویکرد جامعه شناختی به جنگ ایران و عراق)»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره2، تابستان، صص 85-72.
کتابی، امیرعلی (1398). «نقش راهبردی امام‌خمینی(ره) در مدیریت جنگ در دوران دفاع مقدس»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، 5(3)، صص 49-65.
کوشکی، محمدصادق (1393). «بررسی عاملکرد نیروهای سیاسی در دفاع مقدس»، سایت خبری مشرق، قابل دسترس در: mshrgh.ir/351580
منتظران، جواد (16خرداد 96). «دفاع مقدس و تأثیر آن بر اتحاد، انسجام و هویت ملی»، پایگاه خبری فارس، قابل دسترس در: http://fna.ir/V0H0Q3
متقی، ابراهیم (1388). نظام دوقطبی و جنگ ایران و عراق، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس.
ناطق پورنوری، مهدی و رضا شاهقلیان قهفرخی (1396). «جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در نگرش اندیشمندان دفاعی و امنیتی»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر، شماره2، بهار و تابستان، صص 35_1.
نهادی، هادی (1398). «شناسایی و ساختاردهی شایستگی های رفتاری فرماندهان دفاع مقدس»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، 5(2)، 111-132.
ولی پور زرومی، سیدحسین (1384). «هویت ملی و دفاع مقدس»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره3، پاییز، صص 122-100.
ودیعه، ساسان (1381). «تحلیل جامعه شناختی جنگ ایران و عراق در قالب نظریه پارسونز»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره ؟!، زمستان، صص 154_132.