جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی

بررسی جامعه شناسی قدرت انقلاب اسلامی ایران با انتخاب تبریز به عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام در سال ۲۰۱۸

سروش امیری

دوره 2، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 107-133

چکیده

  شهر تبریز یکی از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان آذربایجان شرقی است. این شهر، بزرگ ترین شهر منطقه شمال غرب ایران و مناطق آذری نشین بوده و مرکز اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی و نظامی ...  بیشتر شهر تبریز یکی از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان آذربایجان شرقی است. این شهر، بزرگ ترین شهر منطقه شمال غرب ایران و مناطق آذری نشین بوده و مرکز اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی و نظامی این منطقه شناخته می شود. جمعیت تبریز در سال 1390 خورشیدی بالغ بر 1٬494٬998 نفر بوده که این رقم با احتساب جمعیت ساکن در حومه شهر به حدود 1٬8 میلیون نفر می رسد. توریسم یکی از نیازهای اساسی جوامع انسانی در عصر حاضر و یکی از محرکه های اصلی اقتصاد جهانی محسوب می شود. انعطاف پذیری و چشم انداز روشن و رشد سریع این صنعت توجهی جدی و برخورداری علمی برای بهره گیری از پتانسیل های آن را می طلبد. آذربایجان شرقی به جهت موقعیت جغرافیایی برتر و قرار گرفتن در مسیر جاده  ابریشم عامل پیوند دنیای غرب به شرق بوده است و از نظر موقعیت جغرافیایی و قرار داشتن در منطقه  مرزی کشور، از مزیت های مکانی وارتباطی ویژه ای نیز بهره مند است؛ آن چنان که مرکز آن شهر تبریز را دروازه  مشرق زمین خوانده اند. در ایران، تبریز به شهر اوّلین ها مشهور است؛ زیرا اولین مدرسه، اوّلین شهرداری، اوّلین چاپخانه، اوّلین شورای شهر و بسیاری از اولین ها در تبریز برپا شده است. قدمت زیاد تاریخ و تمدن در استان ما باعث شده است که آثار بدیعی از همه  دوره های تاریخی در آن دیده شود. تبریز به همراه بسیاری از شهرهای استان مانند مراغه، مرند، شبستر، میانه، و… آثار تاریخی، فرهنگی و مذهبی بی بدیلی در قلمرو ملی و جهان فراهم آورده است تا آن جا که بیش از ۱۴۰۰ اثر تاریخی استان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و از این نظر رتبه  دوم را در کشور داراست.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 628.29 K

حکمرانی و توسعه اقتصادی در ایران

محمدجعفر جوادی ارجمند؛ اطهره نقدی نژاد

دوره 1، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 111-139

چکیده

  با پایان جنگ چهانی دوم، تلاش عمومی در میان اندیشمندان مختلف برای درک فرایند توسعه انجام پذیرفته است. در این بین حکمرانی به عنوان مفهومی جدید در ادبیات توسعه توجه را جلب نموده است. حکمرانی مطلوب دارای ...  بیشتر با پایان جنگ چهانی دوم، تلاش عمومی در میان اندیشمندان مختلف برای درک فرایند توسعه انجام پذیرفته است. در این بین حکمرانی به عنوان مفهومی جدید در ادبیات توسعه توجه را جلب نموده است. حکمرانی مطلوب دارای شاخص­هایی است که می­تواند موجبات توسعه اقتصادی را فراهم آورد. در این راستا هدف مطالعه حاضر بررسی حکمرانی و توسعه اقتصادی در جمهوری اسلامی ایران است. فرضیه پژوهش این است که بهبود شاخص­های حکمرانی می­تواند اثرات معناداری بر ارتقاء شاخص­های توسعه از قبیل درآمد سرانه بالاتر، امید به زندگی بالاتر، سطح بهداشت و سلامت بالاتر، گسترش فناوری اطلاعات در جامعه، آموزش عمومی و تخصصی مطلوب­تر، نرخ باروری کمتر زنان، نرخ مرگ و میر کمتر کودکان، نرخ بیکاری پایین­تر و افزایش رفاه اجتماعی داشته باشد. مدل نظری این پژوهش براساس نظریه دولت توسعه­گرا است. نتابج پژوهش نشان می­دهد که بهبود شاخص­های حکمرانی مستقل از موقعیت جغرافیایی می­تواند اثرات معناداری بر ارتقاء شاخص­های توسعه و بنابراین افزایش رفاه اجتماعی داشته باشد، اما با بررسی مطالعات انجام گرفته می­توان گفت که با توجه به نوع حکمرانی حاکم بر ایران، فرایند توسعه اقتصادی ایران در دوره­های مختلف زمانی بعد از انقلاب، شرایط متفاوتی را سپری نموده است و در هر دوره­ای هر یک از شاخص­های حکمرانی وضعیت متفاوتی را سپری نموده­اند.

---

• مشاهده مقاله

ارزیابی استقلال فرهنگی در برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران

محمد اسماعیل نباتیان؛ میلاد بیرامی اوغول بیگ

دوره 2، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 123-142

چکیده

  فرهنگ اساس تکوین، قوام و حفظ یک جامعه و مرزبندی آن با جوامع مختلف محسوب می‌شود؛ از این رو غالب جوامع، دغدغه حفظ و استقلال فرهنگ خود در برابر فرهنگ‌های دیگر به ویژه فرهنگ های مهاجم را دارند و به عنوان ...  بیشتر فرهنگ اساس تکوین، قوام و حفظ یک جامعه و مرزبندی آن با جوامع مختلف محسوب می‌شود؛ از این رو غالب جوامع، دغدغه حفظ و استقلال فرهنگ خود در برابر فرهنگ‌های دیگر به ویژه فرهنگ های مهاجم را دارند و به عنوان یک مسئله برایشان مطرح است. وقوع انقلاب اسلامی با ماهیتی فرهنگی، طلیعه استقلال فرهنگی در کنار دیگر ابعاد استقلال بود که جامعه انقلابی ایران را در مسیری متعالی و با فرهنگی اسلامی – انقلابی قرار داد و دفاع مقدس این وضعیت را تقویت و تحکیم بخشید. پس از پایان جنگ، با هدف بازسازی اقتصادی و نیز جبران عقب‌ماندگی عصر پهلوی، تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه در دستور کار دولت‌ جمهوری اسلامی قرار گرفت. برنامه‌های توسعه با عنایت به رویکرد کلان آن، در حوزه های مختلف جامعه، از جمله حوزه فرهنگ، تأثیر می‌گذارند. با توجه به این تجربه در جمهوری اسلامی و به طور خاص، تجربه برنامه ششم توسعه، این مسئله مطرح می‌شود که تدوین و اجرای برنامه­ ششم چه تأثیری بر استقلال فرهنگی جامعه پس از انقلاب اسلامی داشته است؟ در پاسخ به این مسئله، با رویکرد توصیفی– تحلیلی تلاش کردیم ضمن تبیین استقلال فرهنگی و شاخص‌های آن در اندیشه امامین انقلاب به‌ویژه سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری و نسبت‌سنجی آن با برنامه ششم که در دولت یازدهم و دوازدهم تدوین و اجرا شده، به ارزیابی استقلال فرهنگی در برنامه ششم بپردازیم. در این راستا با بررسی و تبیین برنامه ششم و نیز خط‌مشی دولت یازدهم و دوازدهم در قالب لایحه برنامه ششم و اقدامات آن طی دوره اجرای برنامه با نگاهی به مبانی فکری طراحان و مشاوران توسعه‌ای دولت در این دوره، به ارزیابی استقلال فرهنگی و شاخص‌های مستخرَج آن از بیانات امامین انقلاب و به‌ویژه سیاست‌های کلی نظام، در این فضا و شرایط حاکم بر برنامه ششم پرداختیم. با توجه به این ارزیابی، این فرضیه ارائه می‌شود که برنامه‌های توسعه پس از جنگ و به طور خاص برنامه ششم در جهت تحول در منابع تغذیه فرهنگ پیش رفته و زمینه‌های وابستگی فرهنگی را فراهم ساخته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 638.9 K

باز شناسی اصل «نه شرقی و نه غربی» با تاکید بر دیدگاه امام خمینی (ره)

غلامرضا ضابط پور کاری

دوره 2، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 127-146

چکیده

  عدم وجود تعریفی جامع و مانع از اصل نه شرقی و نه غربی و فقدان اجماع در خصوص معنای آن در بین گروه­های سیاسی موجب شده تا برداشت­های مختلفی از آن صورت بگیرد. حتی برخی­ها معتقدند تاریخ مصرف این اصل به پایان ...  بیشتر عدم وجود تعریفی جامع و مانع از اصل نه شرقی و نه غربی و فقدان اجماع در خصوص معنای آن در بین گروه­های سیاسی موجب شده تا برداشت­های مختلفی از آن صورت بگیرد. حتی برخی­ها معتقدند تاریخ مصرف این اصل به پایان رسیده است. از این رو بازشناسی این اصل از زبان اندیشمندان و خصوصا امام خمینی دارای اهمیت ویژه­ای است؛ مطالعه حاضر بر آن است تا با بازشناسی مفهوم نه شرقی و نه غربی به تبیین عِلّی آن به مثابه اصل اساسی حیات انقلاب اسلامی بپردازد تا درک درستی از این اصل و حال جمهوری اسلامی داشته باشیم. بنابراین در پرسش اصلی می­توان گفت اگر بخواهیم در یک تحلیل منصفانه درک درستی از اصل «نه‌شرقی و نه غربی» و حال جمهوری اسلامی داشته باشیم چه مسائلی را باید مدنظر داشته باشیم؟ فرضیه مقاله می­گوید: اصل نه شرقی و نه غربی، استراتژی کلان سیاست خارجی جمهوری اسلامی است که موانع و مشکلات و فرصت­های عدیده­ای را در پیشگاه ملت مسلمان ایران قرار داده است. این فرضیه در پژوهش حاضر در خلال بررسی اسنادها و با بهره­گیری از روش اسنادی- تحلیلی به آزمون نهاده شده است. یافته­های پژوهش بر اساس اسناد و قانون اساسی، اصل نه شرقی و نه غربی را این گونه ترجمه کرده­اند: عدم اتکا به غرب و شرق، رفتار عادلانه محور روابط با شرق و غرب، عدم گرایش به سوی شرق و غرب، تعیین سرنوشت خویش و حفظ استقلال.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 795.39 K

بررسی مقایسه ای انقلاب اسلامی بر مبنای عدالت و حکومت اموی بر بنیان مشروعیت خشونت و زور مداری

حاجت سلیمانی؛ مهرداد افشون؛ رضا کیانی نیا

دوره 2، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 135-157

چکیده

  فقه حکومتى ، علم به احکام شرعى فرعى ازروى ادلّه تفصیلى بارویکردى کلان وحکومتى می باشد. پس از انقلاب اسلامی و به موازات طرح و پیگیرى اهداف انقلاب، مسئله بسط عدالت در صدر قرار گرفت . مرحله توسعه انقلاب و ...  بیشتر فقه حکومتى ، علم به احکام شرعى فرعى ازروى ادلّه تفصیلى بارویکردى کلان وحکومتى می باشد. پس از انقلاب اسلامی و به موازات طرح و پیگیرى اهداف انقلاب، مسئله بسط عدالت در صدر قرار گرفت . مرحله توسعه انقلاب و تبدیل آن به تمدن اسلامى و بسط عدالت اجتماعى، سیاسى، فرهنگى و اقتصادى، نیازمند فقهى عدالت معیار و عدالت گستر است و نگاه حاکم در فقه عدالت گستر، باید نگاه کلان، اجتماعى و حکومتى باشد.برآمدن خلافت اموی نه بر بنیان مشروعیت الهی بلکه بر مشروعیت زور و خشونت بود. برای استقرار و تثبیت خود، سیاست های خشونت باری در قلمرو اسلامی به کار بست و باعث ایجاد جو رعب و وحشت گردید. هر صدای مخالف را سرکوب و با سیاست خشن به غصب قدرت و اموال مردم اقدام کرد. این تحقیق در پی پاسخ به این سوال است که بنی امیه برای مشروعیت بخشیدن به حکومت و سیاست های خود، چه اعمالی را به کار برد؟ نتایج تحقیق نشان داد: با به قدرت رسیدن معاویه خلافت تقریباً موروثی شد و چون غالبیت مسلمانان پذیرای این موضوع نبودند، مشوعیت بنی امیه زیر سؤال و از آن ایراد گرفته شد و باعث بروز نارضایتی ها و مخالفت شدیدی از سوی مسلمانان و بزرگان قوم گردید. ب

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 298.87 K

تئوری جامعه شناختی اقتصاد مقاومتی با رویکردی به نظرات بینان گذار انقلاب اسلامی

سید مهدی نژادهاشمی؛ علی بهرامی نژاد

دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 137-161

چکیده

  الگوی اقتصاد مقاومتی یک الگوی اسلامی، با توجه به ظرفیتها، توانایی ها، منابع مالی و انسانی است   که در صدد پوشش نقاط ضعف جامعه و از طرفی دیگر توانایی اتکا بر نقاط قوت اقتصاد داخلی می باشد، در این راستا، ...  بیشتر الگوی اقتصاد مقاومتی یک الگوی اسلامی، با توجه به ظرفیتها، توانایی ها، منابع مالی و انسانی است   که در صدد پوشش نقاط ضعف جامعه و از طرفی دیگر توانایی اتکا بر نقاط قوت اقتصاد داخلی می باشد، در این راستا، تحقق پیدا می کند که نیت، عمل و وسیله ی رسیدن به اهداف اقتصادی، در جهت منافع مسلمین باشد و بر اساس قاعده ی نفی سبیل می بایست راه های سلطه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، کشورهای اجنبی بر ممالک اسلامی مسدود شود، لذا ما در این تحقیق از یک سو به بررسی قصد و نیت در عقود در راستای مقاصد شارع پرداخته و از سوی دیگر به تهدیداتی که ازجانب کشورهای سلطه گر بر اقتصاد کشورهای اسلامی می تواند وارد شود با توجه به بیانات مقام معظم رهبری و حضرت امام خمینی (ره) پرداخته ایم، تا طرق سوء استفاده و نقاط ضعف پوشش داده شود و جامعه اسلامی اقتصادی مقاوم در برابر تهدیدات دورنی و بیرونی(اجنبی) داشته باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 682.58 K

تأثیر راهبرد اقتصاد مقاومتی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

صارم شیراوند؛ ابوذر عمرانی؛ فرشته معبودی نژاد؛ ذوالفقار دیده دورا

دوره 1، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 141-167

چکیده

  درپی مجموعه تحریم­های اعمال شده توسط نظام سلطه جهانی علیه جمهوری اسلامی ایران،  امنیت اقتصادی و به تبع آن امنیت ملی با تهدیدهایی مواجه شده است. مجموع شرایطی که در نتیجۀ تحریم‌ها به وجود آمده باعث ...  بیشتر درپی مجموعه تحریم­های اعمال شده توسط نظام سلطه جهانی علیه جمهوری اسلامی ایران،  امنیت اقتصادی و به تبع آن امنیت ملی با تهدیدهایی مواجه شده است. مجموع شرایطی که در نتیجۀ تحریم‌ها به وجود آمده باعث شد که عرصه جدیدی به نام اقتصاد مقاومتی برای استمرار و تجلی اقتدار ملی و اقتصادی کشور ترسیم شود. در این راستا سؤالی که مطرح می شود این است که استراتژی اقتصاد مقاومتی چه تأثیری بر امنیت ملی ایران دارد؟ فرضیه مقاله عبارت است از اینکه اقتصاد مقاومتی باعث ایجاد توان اقتصادی در داخل کشور می شود و این مسئله هم در تقلیل تهدیدات خارجی و هم ترمیم آسیب­پذیری­های داخلی و ارتقا ضریب امنیت ایجابی کشور نقش تعیین کننده­ای دارد. توان اقتصادی هر کشوری نه تنها در حفظ استقلال و حاکمیت ملی نقش اساسی را بازی می­کند، بلکه برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی بویژه برای کشورهای دارای اهداف وسیع سیاسی و ایدئولوژیک مهمترین عامل محسوب می‌شود، زیرا قدرت اقتصادی با تولید ثروت، منابع لازم برای افزایش و حفظ قدرت نظامی را ایجاد می‌نماید.

---

• مشاهده مقاله

چالش جهانی شدن برای نظریۀ حقوق شهروندی در گفتمان انقلاب اسلامی و قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران

سید مهدی قرشی؛ حجت الله ابراهیمیان؛ مقصود رنجبر

دوره 2، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 145-164

چکیده

  مسئلۀ شهروندی و حقوق ناشی از آن یکی از جدی‌ترین مسائل حوزۀ عمومی عصر جدید است که تقریباً همۀ دولتها با آن روبرو هستند. امواج جهانی شدن و رشد نیروهای اجتماعی مطالبه‌گر بر شدت اهمیت این مسئله افزوده است. ...  بیشتر مسئلۀ شهروندی و حقوق ناشی از آن یکی از جدی‌ترین مسائل حوزۀ عمومی عصر جدید است که تقریباً همۀ دولتها با آن روبرو هستند. امواج جهانی شدن و رشد نیروهای اجتماعی مطالبه‌گر بر شدت اهمیت این مسئله افزوده است. مقاله توصیفی تحلیلی بوده و از روش کتابخانه‌ای استفاده شده است. شهروندیِ عصر جهانی‌شده از یک سو مطالبات داخلی دارد و از سویی دیگر همگام با تحولات جهانی مطالباتِ فراملی را تبدیل به مسائل فروملی می‌کند. پرسش اصلی این مقاله در همین راستا این است که جهانی شدن با توجه به نظریۀ حقوق شهروندی چه چالشهایی برای گفتمان انقلاب اسلامی و قوۀ قضاییه ایجاد می‌کند. فرضیۀ تحقیق این است که ایران نیز در امواج جهانی شدن قرار دارد و این پدیده بر مسائل شهروندی اثر گذشته و برای قوۀ قضاییه و گفتمان انقلاب اسلامی چالشهایی را ایجاد می‌کند. نتایج تحقیق نشان داده است که قوۀ قضاییه بایستی برای مقابله با چالشهای برآمده از جهانی شدن در حوزۀ حقوق شهروندی تعامل منعطف‌تری با بسترهای اجتماعی‌اش داشته باشد و با اتکای بر ظرفیت فقه پویای شیعه این امور مستحدثه را حل و فصل کند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 353.31 K

بررسی اخلاق حرفه‌ای قضا پس از انقلاب اسلامی

مهدی زکوی؛ حسن الفتی

دوره 2، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 147-171

چکیده

  اجرا کردن قضاوت عادلانه از اصول و اساس جامعه اسلامی می‌باشد. و با توجه به نقش بسزای قضاوت عادلانه در تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، در این پژوهش به مبانی اخلاق حرفه‌ای قضا در تمدن اسلامی پرداخته می‌شود. ...  بیشتر اجرا کردن قضاوت عادلانه از اصول و اساس جامعه اسلامی می‌باشد. و با توجه به نقش بسزای قضاوت عادلانه در تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، در این پژوهش به مبانی اخلاق حرفه‌ای قضا در تمدن اسلامی پرداخته می‌شود. شرایط قضاوت در جامعه اسلامی، به‌گونه‌ای وضع شده است که جان و مال و ناموس مردم به دست افراد ناشایست نیفتد و حقوق فرد و جامعه فدای غرض‌ورزی‌ها و خواسته‌های شخصی یا گروه‌های سودجو و منحرف نشود. پس از بررسی و تحلیل می‌توان گفت: از طریق قرآن کریم و سیره معصومین(ع)می‌توان شاخصه‌های مهم اخلاق حرفه‌ای قضا را استخراج کرد، که شامل: رعایت انصاف در دادرسی همراه با اخلاص در عمل و تهذیب نفس، خوش رفتاری و برخورد نیکو، رعایت مساوات و عدالت در دادگری و اجرای حکم، مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گویی نسبت به صاحبان حق، قاطعیت در قضاوت و برخورد با خاطیان. در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، سعی شده در زمینه‌های فردی و ساختاری اخلاق حرفه‌ای قضا پس از انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت پیشنهاد ارائه گردد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 406.65 K

بررسی مقایسه ای جامعه شناسی اسلام سیاسی شیعی مبتنی بر امامت و رویکردهای انقلاب اسلامی و اسلام سیاسی نوسلفیه مبتنی بر خلافت با تاکید برداعش

ابراهیم معصومی؛ سعید اسلامی؛ کمال پولادی

دوره 2، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 159-178

چکیده

  نهضت سلفی با نام جنبش سلفی جنبشی احیا گرایانه در درون اسلام سنی می باشد که بهنوعی بازگشت به اسلام اولیه بوده است که در واقع این نهضت منجر به تشدید خشونت در جوامع مسلمان و غیر مسلمان بوده که نتیجه ی آن ظهور ...  بیشتر نهضت سلفی با نام جنبش سلفی جنبشی احیا گرایانه در درون اسلام سنی می باشد که بهنوعی بازگشت به اسلام اولیه بوده است که در واقع این نهضت منجر به تشدید خشونت در جوامع مسلمان و غیر مسلمان بوده که نتیجه ی آن ظهور حکومت اسلامی افراطی به نام داعش بود که در واقع اندیشه های آنان متکی بر اقدامات خصمانه علیه کفار ،منافقین و مشرکین برای دستیابی به آرمانهای این گروه بوده است که خلافت داعش تحولات گوناگونی را نیز پشت سر گذاشته است در اسلام سیاسی نوسلفیه مبتنی بر خلافت داعش مبارزه و تکفیر و تشدید خشونت همراه با فتنه در دنیای اسلام امت جهانی اسلامی را با مشکلات عدیده ای روبرو کرده است در مقابل اسلام سیاسی شیعی مبتنی بر امامت و رویکردهای انقلاب اسلامی را داریم که در این خصوص باید اذعان داشت پیوند میان دین و سیاست همواره از اصول و خط فکری انقلاب اسلامی بوده است که رهبری و جمهوری اسلامی بر مبنای آن استوار می باشد که نمادی از مقاومت هویتی و فرهنگی می باشد از مهمترین خصیصه ها ی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی سیاسی بودن آن است بنابراین اسلام مطلوب انقلاب اسلامی که در عمل به کارگرفته شده و به حاکمیت دست یافته است، اسلام سیاسی است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 370.08 K

رهایی در اندیشه دکتر علی شریعتی (تحلیل تطبیقی روایت های مدرن از رهایی)

تورج رحمانی؛ رسول عربخانی

دوره 2، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 165-186

چکیده

  امروزه "رهایی" در عرصه های اجتماعی، سیاسی و معرفت شناختی تبدیل به یک گفتمان شده است. مفهوم رهایی از دوره ی مدرن به بعد و خصوصاً در دوره ی معاصر مورد توجّه جدی قرار گرفته و از اهمیّت بیشتری نسبت به دورۀ پیشامدرن ...  بیشتر امروزه "رهایی" در عرصه های اجتماعی، سیاسی و معرفت شناختی تبدیل به یک گفتمان شده است. مفهوم رهایی از دوره ی مدرن به بعد و خصوصاً در دوره ی معاصر مورد توجّه جدی قرار گرفته و از اهمیّت بیشتری نسبت به دورۀ پیشامدرن برخوردار بوده است. مسئله ی اصلی در مبحث رهایی، قدرت، سلطه و آثار منفی ناشی از این عوامل است که در قالب ویژگی هایی چون "شیء گشتگی"، "عدم استقلال"، "بی هویّتی" و "بی معنایی" متجلّی می شود. از این جهت مطالعه ی رهایی در میراثِ فکریِ ایرانِ معاصر نیز ضروری به نظر می رسد. در این میان اندیشه ی رهایی دکتر علی شریعتی به عنوان یکی از متفکرین معاصر اهمیت ویژه ای دارد. چرا که او بخش عمده ای از اندیشه ی خود را به سمت رهایی جهت گیری کرده است. مقایسه ی "اندیشه ی رهایی دکتر شریعتی" و "روایت مدرن رهایی" نتایج قابل توجهُّی خواهد داشت. بررسی اندیشه ی رهاییِ شریعتی و نسبت سنجیِ آن با روایت های مدرنِ رهایی و تبیین چگونگی تأثیرپذیری او از این مباحث، هدف این پژوهش تلقی می شود. مقاله ی حاضر در دو بخش ارائه می گردد. بخش نخست، بازخوانی سیر تحوُّل مفهوم رهایی در دوره ی مدرن خواهد بود و سپس میراث فکری به جا مانده از دکتر شریعتی مورد خوانش قرار می گیرد. این امر به منظور فهم و تجسم اندیشه ی رهاییِ او صورت می پذیرد

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 459.72 K

نقش روحانیت در ملی شدن صنعت نفت

سوناز نصیری

دوره 1، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 169-197

چکیده

  صنعت نفت از موثرترین و بزرگترین صنایع در جهان و به ویژه ایران است. جنبش­ملی شدن صنعت نفت ایران یکی از رویدادهای تاریخی مهم حیات سیاسی است که طی آن ایرانیان به صحنه سیاست آمدند تا نه تنها ریشه استعمار ...  بیشتر صنعت نفت از موثرترین و بزرگترین صنایع در جهان و به ویژه ایران است. جنبش­ملی شدن صنعت نفت ایران یکی از رویدادهای تاریخی مهم حیات سیاسی است که طی آن ایرانیان به صحنه سیاست آمدند تا نه تنها ریشه استعمار خارجی رابرای همیشه بسوزند بلکه راه را برای عمران و آبادی کشور هموار نمایند. مقاله حاضر به نقش روحانیت در ملی­شدن صنعت­نفت می­پردازد؛ حادثه‌ای در خور اهمیت و شایان توجه است، که باید به عنوان یکی از تجربه‌های مهم، مورد بررسی  قرار گیرد. می توان نتیجه گرفت که ملی شدن صنعت نفت کشور عزیزمان ایران، که باعث قطع دست ایادی­بیگانه از چپاولگری و تاراج این سرمایه ملی گردید، آن چه که نقش اساسی را در این راستا ایفا نمود، و آن را می‌توان به عنوان نکته ثقل این پیروزی شیرنی و بزرگ قلمداد نمود، ارتباط وثیق و محکم توده­مردم با روحانیت، خصوصا آیت الله کاشانی (رحمة الله علیه) بود، که با روشنگری‌های خویش ملت را بیدار نمود و آنان را از خواب­غفلت بیدار ساخت، و همین امر باعث گردید که حتی خواص جامعه مانند دکتر مصدق نیز فرصت عرض اندام داشته باشند و بتوانند به برکت این پشتوانه محکم در مقابل دربار و انگلیسی‌ها بایستند و صنعت نفت را ملی نمایند؛ و همچنین فضای باز سیاسی پس از شهریور1320، عرصه­ی فعالیت را برای تمامی طبقات، ازجمله روحانیت فراهم آورد. در پی­آن، روحانیون نیز قدرت از دست رفته ی خود را بازیافتند و در برابر جریان­های مختلف از جمله ملی­شدن صنعت­نفت موضع­گیری کردند تا صنعت نفت کشور ایران ملی گردد. 

---

• مشاهده مقاله

آمادگی دفاعی با رویکرد اصل ۱۵۱ قانون اساسی با تاکید بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران

رمضان حسینی پناه؛ حسین جوان آراسته؛ حجت الله ابراهیمیان

دوره 2، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 173-196

چکیده

  در این پژوهش انواع جنگ نرم شامل تهاجم فرهنگی شبیخون فرهنگی و در نهایت ناتوی فرهنگی براساس اصل آمادگی دفاعی با توجه به اصل 151 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و تبیین قرارداده شده است. استکبار ...  بیشتر در این پژوهش انواع جنگ نرم شامل تهاجم فرهنگی شبیخون فرهنگی و در نهایت ناتوی فرهنگی براساس اصل آمادگی دفاعی با توجه به اصل 151 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و تبیین قرارداده شده است. استکبار همواره بدنبال روشهایی بوده تا بتوانند اهداف پلید خود را در مقیاس جهانی پیاده نماید. نظام سلطه که هرگز از عصیان‌گری وسرکش خود دست بر نداشته، آقایی و برتری خود را بر جهان حفظ و برای به کرسی نشاندن اهداف پلید خود از هیچ جنایتی و با هر هزینه ای کوتاهی نمی کند. یافته های این پژوهش نشان می دهد نظام سلطه برای تحقق اهداف شوم منطقه ای، و جهانی رویکرد خود را عمدتآ به سمت و سوی جنگ نرم سوق داده و در سالهای اخیر توانسته موفقیت‌های چشم‌گیری از این رویکرد تحصیل نماید، نظام سلطه ضمن آمادگی برحفظ توانمندی خود در جبهه نظامی و یا جنگ سخت از یک‌سو، و از دیگر سو با گذشت زمان و تغییرات ژئوپلیتیک در خاورمیانه و دیگر نقاط جهان و هم چنین تغییر روشها و اقدامات تدافعی کشورها در برابر تجاوزات دیگر کشورها و ساخت انواع سلاحهای مدرن و هم چنین بیداری ملتها و تحقیر نظام سلطه در جهان؛ لذا ادامه تجاوز بخاطر هزینه مادی و تلفات جانی سربازان، کاربرد خود را از دست داده و به انواع جنگ نرم شامل«تهاجم فرهنگی، شبیخون فرهنگی و ناتوی فرهنگی» تبدیل شده. این تحقیق با استفاده از شیوه تحلیلی –توصیفی و با استفاده از منابع  کتابخانه‌ای صورت گرفته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 300.64 K

مساله فلسطین از جنبش خلافت مسلمانان هند تا انقلاب اسلامی ایران

محمود نقدی پور

دوره 2، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 179-198

چکیده

  مسئله فلسطین و حق حاکمیت مسلمانان بر آن، پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی همواره یک از مهمترین مسائل پیشروی جهان اسلام بود و به نسبت در گذر زمان اهمیت این موضوع دچار فراز و فرودهایی بوده است با شکست امپراتوری ...  بیشتر مسئله فلسطین و حق حاکمیت مسلمانان بر آن، پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی همواره یک از مهمترین مسائل پیشروی جهان اسلام بود و به نسبت در گذر زمان اهمیت این موضوع دچار فراز و فرودهایی بوده است با شکست امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول و تسلط انگلستان بر فلسطین، یهودیان طی یک معامله کثیف با بریتانیا حقوق امت اسلامی و اکثریت قاطع مسلمان فلسطین را نادیده گرفتند و مقدمات و ابزار روی کار آمدن یک دولت یهودی را در فلسطین تدارک دیدند در این میان جنبش خلافت مسلمانان شبه قاره هند که همزمان با جنگ جهانی اول و به‌ جانبداری‌ از اتحاد جهان اسلام و حمایت از خلافت‌ عثمانی‌ به عنوان نماد سیاسی مسلمانان بر ضد استعمار بریتانیا شکل گرفت نخستین واکنش‌ها را به شکل‌گیری دولت یهودی در میان اراضی اسلامی از خود نشان داد و خواستار اعاده حق حاکمیت مسلمانان بر قبله دومشان گردید. علاقه مسلمانان هند به سرنوشت جهان اسلام آنها را با دیگر سرزمین‌های اسلامی پیوند می‌داد با اشغال سرزمین فلسطین گسترده‌ترین موج ضد صهیونیستی طی جنبش اسلامی خلافت، از مرزهای هند فرا‌تر رفت جنبش خلافت از آنجایی‌ که با تکیه ‌بر اندیشه اتحاد اسلام شکل‌گرفته بود پس از فروپاشی عثمانی تسلط آل سعود بر اماکن مقدسه حجاز، تنها عامل انسجام جهان اسلام را، در موضوع فلسطین می‌دید در حمایت گسترده از فلسطین گام برداشت، با شکست جنبش خلافت آرمان ملت مظلوم فلسطین دچار فراز و فرودهای زیادی شد تا اینکه انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) به پیروزی رسید  انقلابی که در دوره مبارزاتی خود نیز اعاده حقوق مردم فلسطین را در راس اولویت های خود قرار داده بود، پس از پیروزی با حمایت جدی از ملت فلسطین و گروه های مقاومت  در احیای حقوق ملت فلسطین نقش آفرینی نمود و بر خلاف سایر دولتهای اسلامی مسئله فلسطین هدف و استراتژی دائمی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت، در مقاله حاضر به مسئله فلسطین از شکل گیری جنبش خلافت تا انقلاب اسلامی و چگونگی برخورد با مسئله فلسطین پرداخته شده است. روش مقاله توصیفی تحلیلی بوده و از روش گرداوری کتابخانه‌ای، اسناد و منابع الکترونیکی استفاده‌شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 355.87 K

رویکرد جمهوری اسلامی ایران به عدالت اجتماعی در قبال فقرا و محرومان از طریق کمیته امداد

محمدجواد عالم چهره؛ سیدعطاءالله سینائی؛ سید خدایار مرتضوی اصل؛ سید مصطفی تقوی مقدم

دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 185-214

چکیده

  یکی از اهداف مهم انقلاب اسلامی برقراری عدالت اجتماعی بوده است. این امر را می توان از بررسی سخنان امام خمینی، اصول قانون اساسی و مفاد سایر اسناد بالادستی مشاهده کرد. در همین راستا نیز نهادهای مختلفی جهت ...  بیشتر یکی از اهداف مهم انقلاب اسلامی برقراری عدالت اجتماعی بوده است. این امر را می توان از بررسی سخنان امام خمینی، اصول قانون اساسی و مفاد سایر اسناد بالادستی مشاهده کرد. در همین راستا نیز نهادهای مختلفی جهت تحقق این امر تاسیس شده است. بر این اساس سئوال اصلی تحقیق براین مبنا قرار دارد که رویکرد و الگوی جمهوری اسلامی در قبال عدالت اجتماعی چگونه است؟  روش تحقیق در این مقاله کیفی از نوع توصیفی-تحلیلی است و داده ها به شیوه کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده است. فرضیه مقاله این است که محوریت عدالت اجتماعی در سیاست های جمهوری اسلامی و بویژه در بعد نهادی آن در قالب کمیته امداد بر محور عدالت توزیعی قرار دارد. نتایج تحقیق نشان می دهد سیاست‌های دولت های پس از انقلاب و رویکرد اسناد بالادستی بصورت گزینشی از شاخصه‌های گوناگون عدالت اجتماعی و بر حمایت اقتصادی و توانبخشی گروه‌های آسیب‌پذیر استوار بوده است ولی با اینحال رویکرد کمیته امداد به عدالت اجتماعی به ویژه در طرح های همچون اشتغالزایی و فقرزدایی، همسو با دیدگاه امام خمینی بر عدالت توزیعی بر مبنای استحقاق، مشارکت در همکاری اجتماعی و خدمت به اجتماع توسط افراد استوار بوده است. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 921.83 K

شناسایی مولفه های اثر گذار بر عدم تحقق توسعه اقتصادی در جمهوری اسلامی ایران

مهدی خورشیدی آزاد؛ زهرا حضرتی صومعه؛ ساسان ودیعه

دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 187-205

چکیده

  هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل و مولفه‌های اثرگذار بر عدم تحقق توسعه در دوره پس از انقلاب اسلامی است. پژوهش به لحاظ هدف توسعه ای و از لحاظ ماهیت توصیفی و از لحاظ روش کیفی است. جامعه آماری را نخبگان و متخصصان ...  بیشتر هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل و مولفه‌های اثرگذار بر عدم تحقق توسعه در دوره پس از انقلاب اسلامی است. پژوهش به لحاظ هدف توسعه ای و از لحاظ ماهیت توصیفی و از لحاظ روش کیفی است. جامعه آماری را نخبگان و متخصصان حوزه های اقتصاد، جامعه شناسی اقتصاد و توسعه و همچنین دست اندرکاران امر توسعه اقتصادی کشور تشکیل دادند. بر اساس روش نمونه گیری هدفمند مصاحبه با 15 نفر از جامعه آماری انجام گرفت. برای تجزیه ‌و تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از مصاحبه‌ها، از روش تحلیل مضمون استفاده شد. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که از دیدگاه مصاحبه‌شوندگان، عدم جذب سرمایه،های خارجی، فرار سرمایه، فرار مغزها، عدم اجماع و وفاق ملی در مورد توسعه، تاکید بر ایدئولوژی‌گرایی به جای ملی‌گرایی، وجود حاکمیت رانتی، عدم توجه به آزادی‌های سیاسی به عنوان مهمترین عوامل و مولفه‌های اثرگذار بر عدم دستیابی به سطح مطلوبی از تولید و رفاه در دوره پس از انقلاب اسلامی به شمار می‌آیند. علاوه براین، از دیدگاه متخصصان، حجم بالای نقدینگی، افزایش نرخ ارز، عدم ثبات سیاست‌های پولی، بالابودن نرخ بهره، ورشکستگی بانکها به عنوان تبعات سیاست‌های پولی و قیمتی اشتباه در طی سالیان اخیر و اثرات آن بر رشد اقتصادی به شمار می‌آیند. همچنین، بر اساس نتایج بدست‌آمده، دخالت‌های غیرکارشناسی دولت در موضوع ارز، اصرار بر قیمت‌گذاری دستوری از سوی دولت، عدم وجود نظام واقعی تقسیم وظایف در ساختار دولت، نظام مالیاتی ناعادلانه، حجم دولت، مخارج بالای دولت، فساد به عنوان مهمترین دلایل تاثیرات منفی دولت در عرصه عدم توسعه اقتصادی به شمار می‌آیند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 511.38 K

زمینه‌های ارتقاء کارکردهای سیاسی انقلاب اسلامی در جامعه

حسین رحمانی تیرکلایی

دوره 2، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 187-204

چکیده

  انقلاب اسلامی مادامی که در مسیر حقیقی خود گام بردارد، از غنای درونی خود در عرصه‌های مختلف بهره‌مند خواهد بود و ابعاد کارکردی آن نیز افزون می‌گردد. بر این اساس می‌توان ادعا نمود که هرگاه انقلاب در مسیر ...  بیشتر انقلاب اسلامی مادامی که در مسیر حقیقی خود گام بردارد، از غنای درونی خود در عرصه‌های مختلف بهره‌مند خواهد بود و ابعاد کارکردی آن نیز افزون می‌گردد. بر این اساس می‌توان ادعا نمود که هرگاه انقلاب در مسیر حقیقی خود حرکت نمود، به کارکردهای سیاسی‌ای دست یافت که مجموعه آن کارکردها منحصر در نظام الهی ـ توحیدی است و تاکنون هیچ نظامی در عالم نتوانسته بدان دست یابد. تاکنون در خصوص زمینه‌های ارتقاء کارکردهای سیاسی انقلاب در جامعه کمتر سخن به میان آمده، بر اساس این ضرورت، نگارنده در این اثر با روش توصیفی ـ تحلیلی به دنبال تبیین این کارکردها خواهد بود و در نهایت بدین نتیجه رسیده است که کارکردهای سیاسی انقلاب در ابعاد داخلی و بیرونی منوط به حرکت نمودن آن در گفتمانی است که بر اساس آن پدید آمد. لذا هرگاه انقلاب از ریل اصلی هدفگذاری شده خود خارج گردد، کارکردهای سیاسی‌اش نیز کاهش خواهد یافت و طبیعتاً موجی از نارضایتی عمومی نیز به همراه خواهد داشت.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 328.67 K

بیداری اسلامی بازتابی از نور انقلاب اسلامی (بر اساس نظریه نظام نوری شیخ اشراق)

امیرعلی کتابی

دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 195-223

چکیده

  بیش از چهل سال است از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد، انقلابی که بنا به گفته بنیانگذار کبیرش امام خمینی(ره) انفجار نور بود، انفجاری نوری که تشعشعات نورش بعد از گذشت چهار دهه؛ بهتر و ملموس‌تر می‌توان دید ...  بیشتر بیش از چهل سال است از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد، انقلابی که بنا به گفته بنیانگذار کبیرش امام خمینی(ره) انفجار نور بود، انفجاری نوری که تشعشعات نورش بعد از گذشت چهار دهه؛ بهتر و ملموس‌تر می‌توان دید و حس کرد و عمق کلام امام بیشتر پی برد. هم اینک نه تنها جوامع اسلامی؛ بلکه جوامع غیرمسلمان را نیز از این نور بهره مند نموده است و نور اسلام را در دل ها تابانده است و خفتگان عالم را از خواب عقب ماندگی و کاستی ها موجود و رفع ظلم و ستم های جاری بیدار ساخته است. این بیداری که از آن در کشورهای اسلامی به بیداری اسلامی یاد می‌شود حاصل جنبش، قیام ها، شورش ها و انقلاب‌های مختلف در سراسر جهان اسلام بود که گسترده‌ترین انقلاب برآمده از آن، انقلاب‌اسلامی است. ابعاد تأثیر نور انقلاب اسلامی بر بیداری عمیق و گسترده است. این تأثیرات در دو بخش تأثیرات کلی (جهانی) و تأثیر بنیادی در اکثرکشورهای مسلمان پدید آمده است و بر اساس یافته‌های کتابخانه و مصاحبه عمیق حال آیا می-توان وضع موجود بیداری امت ها را تجلی از نور انقلاب اسلامی برشمرد؟

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 634.36 K

بررسی عدالت اجتماعی و تاثیر ادراک آن بر ادراک فساد در جامعه ایران (مطالعه موردی شهروندان شهرستان ساری)

زهرا چمانی جوجاده؛ علی رحمانی فیروزجاه؛ منوچهر پهلوان

دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 195-224

چکیده

  عدالت اجتماعی یعنی طراحی و اجرای نظام حقوقی به گونه ‌ای که هر کس به حق عقلانی ‌اش برسد و در مقابل آن حقوق، وظایفی را انجام دهد یا مسئولیت و عواقب تخلف از آن را بپذیرد. فساد پدیده ای جهانی است و هیچ جامعه ...  بیشتر عدالت اجتماعی یعنی طراحی و اجرای نظام حقوقی به گونه ‌ای که هر کس به حق عقلانی ‌اش برسد و در مقابل آن حقوق، وظایفی را انجام دهد یا مسئولیت و عواقب تخلف از آن را بپذیرد. فساد پدیده ای جهانی است و هیچ جامعه ای نمی تواند از فساد و تبعات آن ایمن باشد. علت این فراگیری و عمومیت این است که ریشه های فساد در جوامع مختلف یکسان است. بنابراین، فساد نیز به عنوان محصول واحد این ریشه های مشترک، طبیعتا در همه جا رشد خواهد کرد. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال بوده است که چه رابطه‌ ای بین ادراک عدالت اجتماعی و ابعاد آن (تناسب،برابری) با ادراک فساد و ابعاد آن میان شهروندان ساکن شهر ساری در استان مازندران وجود دارد؟ در این پژوهش برای تبیین تاثیر عدالت اجتماعی بر ادراک فساد از نظریه های راولز، هیوم، هاروی، گیدنز، وبر، پارتو و دورکیم استفاده گردیده است.داده های مورد نیاز با روش پیمایش و ابزار پرسش نامه از میان یک نمونه آماری400 نفری گردآوری شده است. برای تحلیل داده از نرم افزارspss استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین ابعاد متغیر ادراک عدالت با متغیر ادراک فساد، رابطه معنی‌داری وجود دارد. بررسی رابطه متغیرها گویای این است که بین متغیرها، همبستگی معکوس و منفی وجود دارد، میزان تاثیر ابعاد ادراک عدالت اجتماعی بر ادراک فساد تقریبا برابر(82/0) بود. نتایج حاصل از پژوهش نظریات مطرح شده درچارچوب نظری را تایید می‌کند و در راستای پژوهش های پیش از خود است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 938.89 K

تحلیل تطبیقی انقلاب اسلامی و روسیه در تقابل با تروریسم بنیادگرا

جابر منیرپور؛ مالک ذوالقدر؛ مهدی خوشخطی؛ حسن عیوض زاده

دوره 2، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 197-223

چکیده

  تروریسم بنیادگرا یکی از چالش‌های مهم صلح و امنیت منطقه‌ای و حتی جهانی در چند دهه اخیر بوده است. انقلاب اسلامی ایران و روسیه نیز هر یک به نوعی در معرض تهدید تروریسم بنیادگرا بود‌ه‌اند. در این مقاله تلاش ...  بیشتر تروریسم بنیادگرا یکی از چالش‌های مهم صلح و امنیت منطقه‌ای و حتی جهانی در چند دهه اخیر بوده است. انقلاب اسلامی ایران و روسیه نیز هر یک به نوعی در معرض تهدید تروریسم بنیادگرا بود‌ه‌اند. در این مقاله تلاش شده رویکرد انقلاب اسلامی و روسیه در تقابل با تروریسم بنیادگرا بررسی شود. سوال اساسی که مطرح و بررسی شده این است که انقلاب اسلامی و روسیه در تقابل با تروریسم بنیادگرا چه رویکردی اتخاذ کرده‌اند؟ مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه‌ای به بررسی سوال مورد اشاره پرداخته است. یافته‌های مقاله بیانگر این امر است که تروریسم بنیادگرا به دلایل ایدئولوژیک، تهدید تمامیت ارضی و خشونت گرایی در منطقه برای انقلاب اسلامی ایران تهدید جدی محسوب شده و در اسناد و استراتژی امنیت ملی روسیه نیز، تروریسم و از جمله تروریسم بنیادگرا تهدید جدی برای امنیت ملی این کشور تلقی شده است. راهبرد انقلاب اسلامی در تقابل با تروریسم بنیادگرا هم در بعد سخت افزاری به صورت مشاوره مستشاری و مداخله نظامی و هم در بعد نرم افزاری در قالب فعالیت رسانه‌ای و همچنین تشکیل ائتلاف منطقه‌ای با کشورهایی چون روسیه قابل تبیین است. در راهبرد روسیه در تقابل با تروریسم بنیادگرا نیز مداخله نظامی و استفاده از ائتلاف منطقه‌ای جایگاه خاصی داشته است که به عنوان وجوه اشتراک رویکرد انقلاب اسلامی و روسیه در تقابل با تروریسم بنیادگرا قابل تبیین است. نتیجه‌ اینکه وجوه مشترک راهبرد انقلاب اسلامی و روسیه، تاثیر مهمی در تضعیف شدید تروریسم بنیادگرا و استقرار ثبات در منطقه داشته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 688.3 K

ارائه الگوی بومی دانشگاه نسل چهارم کارآفرینی دانشگاه آزاد شهر تهران

فاطمه نوری؛ مهدی شریعتمداری؛ لطف الله عباسی سروک

دوره 1، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 199-225

چکیده

  این پژوهش با هدف ارائه الگوی بومی دانشگاه نسل چهارم کارآفرینی دانشگاه آزاد تهران به روش کیفی از نوع نظریه مبنایی صورت گرفته است. پژوهشگر با استفاده از یک طرح کیفی به شناسایی مولفه‌های سازنده الگوی بومی ...  بیشتر این پژوهش با هدف ارائه الگوی بومی دانشگاه نسل چهارم کارآفرینی دانشگاه آزاد تهران به روش کیفی از نوع نظریه مبنایی صورت گرفته است. پژوهشگر با استفاده از یک طرح کیفی به شناسایی مولفه‌های سازنده الگوی بومی دانشگاه نسل چهارم کارآفرینی پرداخته که ضمن مرور ادبیات و مطالعه تجارب جهانی دراین خصوص، به شناسایی عناصر الگو پرداخته شد. این امر به منظور کشف عناصر بومی درخصوص دانشگاه نسل چهارم کارآفرینی می‌باشد. در ادامه الگوی بومی دانشگاه نسل چهارم کارآفرینی بر اساس نظرات بدست آمده ازمتخصین طراحی شده است. جامعه آماری شامل کلیه متون کتابخانه‌ای و صاحب نظران و خبرگان موضوع دانشگاه‌های نسل چهارم کارآفرینی که به روش گلوله برفی و قانون اشباع نظری، 18نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل فرم مصاحبه نیمه سازمان­یافته بوده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه‌ها از کدگذاری نظری استفاده شده است. یافته‌های بدست آمده از پژوهش حاضر نشان می‌دهد که الگوی بومی دانشگاه نسل چهارم کارآفرینی شامل 9 مولفه اساسی اهداف است. درمجموع دراین الگو بر رشد و توسعه، ارزش­گذاری نوین، تدوین چشم­انداز مشترک و تقویت تفکر استراتژیک، یادگیری در عمل، یادگیری حل مساله، انطباق توانایی دانش‎اموختگان با نیاز بازار کار، حمایت ازکار تیمی، روحیه پژوهش‎محوری، توانمندی بین دانش‎نظری و کاربرد تاکید شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 790.55 K

جایگاه "سیاست بازدارندگی و مهار هژمونی آمریکا"در استراتژی دفاعی حضرت امام خامنه‌ای(مدظله العالی)

هادی مراد پیری

دوره 2، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 199-214

چکیده

  ایالات متحده آمریکا پس از انقلاب اسلامی ایران به مهم ترین رقیب و دشمن ایران در منطقه و جهان تبدیل شد و بدین منظور این کشور از زمان انقلاب تا کنون مجموعه‌ای از استراتژی‌ها و سیاست های خصمانه را جهت تغییر ...  بیشتر ایالات متحده آمریکا پس از انقلاب اسلامی ایران به مهم ترین رقیب و دشمن ایران در منطقه و جهان تبدیل شد و بدین منظور این کشور از زمان انقلاب تا کنون مجموعه‌ای از استراتژی‌ها و سیاست های خصمانه را جهت تغییر رژیم و تضعیف ایران به کار برده است. نگرش‌های خصمانه ی آمریکا باعث شده است که جمهوری اسلامی ایران نیز متقابلا سیاست های مهار و موازنه‌ای را در برابر این کشور به کار گیرد که ریشه و اساس آن‌ها در نگرش‌های دفاعی رهبری ایران ریشه دارد. بر این اساس این پژوهش تلاش دارد که به بررسی سیاست بازدارندگی و مهار هژمونی آمریکا در منطقه از دیدگاه حضرت امام خامنه‌ای (مدظله العالی) بپردازد تا نشان دهد که این سیاست چگونه در منطقه عمل کرده و به چه صورت هژمونی آمریکا را در منطقه تضعیف نموده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 515.03 K

آسیب‌شناسی انتقادات سازنده دانشجویی به تصمیمات دولت دوازدهم جمهوری اسلامی ایران

مهدی بیگدلو

دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 201-217

چکیده

  دانشجویان همواره به‌عنوان قشری منتقد در جامعه معرفی شده‌اند؛ انتقاداتی که اگر به‌درستی مطرح و به‌درستی بهره‌برداری شود می‌تواند زمینه توسعه سریع‌تر کشور به‌ویژه امور اجرایی را که مهمترین و اثرگذارترین ...  بیشتر دانشجویان همواره به‌عنوان قشری منتقد در جامعه معرفی شده‌اند؛ انتقاداتی که اگر به‌درستی مطرح و به‌درستی بهره‌برداری شود می‌تواند زمینه توسعه سریع‌تر کشور به‌ویژه امور اجرایی را که مهمترین و اثرگذارترین اقدامات حکومت است را فراهم نماید و اگر به شکل مناسبی مطرح نگردد ضمن رواج بی‌اخلاقی و تخریب می‌تواند زمینه تبلیغات رسانه‌ای بیگانگان علیه ساختارهای اجرایی کشور گردد. با این فرض تحقیق حاضر نظرات 274 نفر از دانشجویان را به‌صورت تصادفی و تا رسیدن به اشباع علمی در خصوص انتقاد نسبت به تصمیمات و اقدامات دولت دوازدهم جمهوری اسلامی ایران جویا شده و سپس به روش تحلیل محتوا نظرات آنان را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه دست یافته که عدم انتقاد سازنده را می‌توان در دو دسته نواقص ساختاری و ضعف فردی تقسیم‌بندی نمود. البته رضایتمندی نیز عاملی است که باعث عدم شکل‌گیری انتقاد سازنده شده است. عوامل ساختاری به احساس بی‌نتیجه بودن انتقاد، احساس شنیده نشدن انتقاد، احساس ترس و فقدان راهکار قانونی برای انتقاد تقسیم می‌شود. ناتوانی در انتقاد، نابلدی، بی‌تفاوتی و بی‌علاقگی جزء ضعف‌های فردی منتقدین هستند و رضایت از شرایط زندگی، توجه بیشتر به فرصت‌ها و پذیرش تصمیمات دولت از عواملی هستند که با ایجاد رضایتمندی از شکل‌گیری انتقاد سازنده ممانعت می‌کنند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 433.81 K

واکاوی سازوکارهای نظارت بر سازمان های اداری پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران

وحید آرایی

دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 215-233

چکیده

  امروزه نظارت بر سازمان­های اداری کشور و نقش آن در تأمین عدالت، برابری و تضمین کامل حقوق شهروندی و نیز تحقق دولت کارآمد انکارناپذیر است. هدف نظارت، اصلاح و بهبود است و اگر این ویژگی در نظام اداری موجود ...  بیشتر امروزه نظارت بر سازمان­های اداری کشور و نقش آن در تأمین عدالت، برابری و تضمین کامل حقوق شهروندی و نیز تحقق دولت کارآمد انکارناپذیر است. هدف نظارت، اصلاح و بهبود است و اگر این ویژگی در نظام اداری موجود نباشد، سیستم دوام چندانی نخواهد داشت. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به واکاوی سازوکار و حوزه ­های نظارت بر سازمان­های اداری پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می­پردازد و به این یافته می­رسد که اصل نظارت برای سالم سازی جریان قدرت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از ارکان اساسی اداره امور کشور مورد تأکید قرار گرفته است چرا که با تضمین رعایت قوانین و مقررات، جلوگیری از سوءاستفاده از قدرت و خارج شدن از حیطه صلاحیت و اختیارات و جبران خسارات وارده به شهروندان، به عنوان ابزاری برای تأمین درستی عملکرد نظام اداری به شمار می­آید. در نظام حقوقی کشور سازوکارهای نظارتی متعددی برای نظارت بر اعمال اداری از طرق نظارت عمومی، اداری، سیاسی، تقنینی، امنیتی، مالی، عقیدتی و قضایی به وجود آمده که نظارت قضایی نسبت به سایر انواع نظارت­ها از ضمانت اجرایی مناسبت­تری برخوردار است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 933.77 K

بررسی جامعه شناسی موانع ساختاری توسعه در ایران بعد از انقلاب اسلامی

مهدی خورشیدی آزاد؛ زهرا حضرتی صومعه؛ ساسان ودیعه

دوره 3، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 219-244

چکیده

  با مطالعه برنامه‌های توسعه و نتایج بدست آمده درایران بعد از انقلاب می توان گفت که کشور ایران به رغم برخورداری از یک غنای منابع طبیعی و دسترسی به منابع معدنی نفت و گاز، هنوز از نظر اقتصادی در زمره کشورهای ...  بیشتر با مطالعه برنامه‌های توسعه و نتایج بدست آمده درایران بعد از انقلاب می توان گفت که کشور ایران به رغم برخورداری از یک غنای منابع طبیعی و دسترسی به منابع معدنی نفت و گاز، هنوز از نظر اقتصادی در زمره کشورهای توسعه یافته جهان به شمار نمی آید. لذا هدف این مقاله بررسی جامعه شناسی مهم ترین موانع ساختاری توسعه اقتصادی در ایران بعد از انقلاب اسلامی است. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و به لحاظ هدف کاربردی است. در این پژوهش جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات تحقیق و همچنین پیشینه موضوع تحقیق از مطالعات کتابخانه ای استفاده شد که بر اساس روش تحلیل مضمون شاخص هایی از دیدگاه نظری با نقاط مورد توجه تحقیق و مولفه‌های آن تناسب داشته اند استخراج و در قالب الگو ارائه شد. در ابتدا نظریه‌های توسعه اقتصادی (نظریه نوسازی، نظریه وابستگی، نظریه نظام جهانی، نظریه دولت رانتیر، نظریه روستو، نظریه تودارو، نظریه توسعه لوئیس) مورد مطالعه قرار گرفتند سپس برنامه‌های توسعه پس از انقلاب اسلامی که شامل شش برنامه می باشند تحلیل و واکاوی شدند کم و کیف این برنامه ها یکسان نبوده و تفاوت‌هایی داشته‌اند. در مجموع با توجه به بررسی و مطالعه ادبیات نظری پژوهش پیرامون بررسی جامعه شناسی موانع ساختاری توسعه در ایران بعد از انقلاب اسلامی الگویی به منظور دستیابی به توسعه اقتصادی ترسیم نمود که شامل توسعه سیاسی، اصلاح سیاست های پولی و قیمتی، توسعه تجارت جهانی و جذب سرمایه، کاهش حجم دولت و تقویت اقتصاد خصوصی، افزایش بهره‌وری و تدوین برنامه جامع فقرزدایی است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 540.3 K