جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی

خاستگاه قرآنی ولایتِ اجتماعی سیاسی در اندیشه‌ امام خمینی(ره)

مریم دانشی؛ سعید عباسی نیا؛ مریم بختیار

دوره 3، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 101-117

چکیده

  مسئله امامت و ولایت در اندیشه‌ اسلامی و در قرآن و سنت که به عنوان منبع اصلی اسلام‌اند‌ از جایگاه بلند و مرتبه ی عظیم برخوردار است. در قرآن مقام ولایت مختص خداوند است و به اذن او، این مقام به پیامبران و ...  بیشتر مسئله امامت و ولایت در اندیشه‌ اسلامی و در قرآن و سنت که به عنوان منبع اصلی اسلام‌اند‌ از جایگاه بلند و مرتبه ی عظیم برخوردار است. در قرآن مقام ولایت مختص خداوند است و به اذن او، این مقام به پیامبران و اهل بیت عصمت و طهارت واگذار شده است. یکی از افرادی که از منبع آیات قرآنی، احادیث و روایات نبوی و علوی‏‏ بهره برده و به مسأله ولایت ورود کرده امام خمینی(ره) است؛ ایشان موضوع «ولایت» را‏‎ ‎‏تبیین نموده و راه جدیدی در تحریر و تقریر چنین مقوله  ای برای همگان باز کرده است و در جهت تکامل،‏‎ ‎‏توسعه و تفصیل ولایت پژوهی، گامی نوین و محکم برداشته اند. وی ولایت را تنها بر مشرب عرفان نظری صِرف و مباحث و‏‎ ‎‏اصطلاحات متداول بیان نکرده است بلکه از سه روش نقل، عقل و کشف و شهود استفاده‏ نموده است و بحث ولایت در آثار ایشان با بیانی استدلالی و استنادی و نقلی مطرح شده است و نوشته های ایشان قابل برداشت و کاربردی است. مقاله حاضر به تبیین دیدگاه امام در باره نقش اجتماعی، سیاسی ولایت به تکیه بر آیات قرآنی می‌پردازد. هدف این پژوش این است ضمن پرداختن به نقش محوری ولایت با مستندات آیات قرآن، با بهره گیری از نظرات امام جایگاه اجتماعی، سیاسی ولایت در جامعه را تبیین کند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 568.72 K

دگردیسی‌ قدرت سیاسی شیعیان عراق با تأثیرپذیری از انقلاب اسلامی ایران

محمود علی پورگرجی؛ عبدالمجید سیفی؛ نادیا سامری

دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 103-119

چکیده

  با اینکه شیعیان بزرگ‌ترین گروه جمعیتی عراق را تشکیل می‌دهند، به دلیل سیاست‌های تمرکزگرایانه حزب بعث در انزوا و محرومیت بودند. رخداد انقلاب اسلامی ایران تأثیری عمیق در شیعیان عراق بر جای گذاشت؛ و سبب ...  بیشتر با اینکه شیعیان بزرگ‌ترین گروه جمعیتی عراق را تشکیل می‌دهند، به دلیل سیاست‌های تمرکزگرایانه حزب بعث در انزوا و محرومیت بودند. رخداد انقلاب اسلامی ایران تأثیری عمیق در شیعیان عراق بر جای گذاشت؛ و سبب ایجاد سازمان‌های مخالف و انقلابی شیعه در برابر رژیم بعث گردید؛ هر چند این تهدید از سوی حزب بعث، سیاست های ضدشیعی بعث‌ را شدت داد، اما گفتمان شیعی عراق در سال 1979 توانست با تأثیرپذیری از انقلاب اسلامی ایران فعال شوند. پژوهش حاضر با روش توصیفی –تحلیلی درپی پاسخ‌گویی به این پرسش است که چگونه قدرت سیاسی شیعیان عراق با تأثیرپذیری از انقلاب اسلامی ایران، دچار دگردیسی‌ شده است؟ فرضیه­ای که مقاله حاضر از معبر آن به مسأله می­پردازد این است که «جنبش شیعی در عراق با الهام از انقلاب اسلامی ایران توانست گفتمان جدیدی را ایجاد کند که منجر به دگردیسی قدرت در عراق شد». یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که جنبش‌ شیعی عراق برای خروج از انزوا و تأثیرگذاری در سه مرحله انقلاب 1958، شکست کودتای حزب بعث (1963) و انتفاضه صفر 1977 پدیدار شد؛ اما شکل گیری گفتمان نوین شیعی عراق با تأثیرپذیری از انقلاب اسلامی ایران از طریق فعال شدن پایگاه روحانیت شیعی و گروه های مخالف بود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 675.45 K

جلال آل احمد؛ از ناکجا آباد تا بازگشت به ریشه ها

علی جان مرادی جو

دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 105-130

چکیده

  جلال آل­احمد به شهادت داستان­ها، مقالات و رفتار سیاسی­ اش، همواره با مسائل ایران درگیر بوده و همراه با دلمشغولی مداوم نسبت به فرهنگ، سیاست، اقتصاد و جامعه ایران، «درد ایران» و دغدغه وضعیت ...  بیشتر جلال آل­احمد به شهادت داستان­ها، مقالات و رفتار سیاسی­ اش، همواره با مسائل ایران درگیر بوده و همراه با دلمشغولی مداوم نسبت به فرهنگ، سیاست، اقتصاد و جامعه ایران، «درد ایران» و دغدغه وضعیت حال و آینده ایرانیان داشته است. آل احمد زندگی پرتلاطم و اندیشه رو به تکامل و متحولی داشته که در آثار گوناگون وی نمود یافته است و با نگاهی تاریخی به سیر زندگی و آثارش قابل بررسی می­باشد. او در محیط مذهبی متولد، در فضای مذهبی به بلوغ و در جوانی از مذهب گسست و به حزب مارکسیست توده پیوست. در ادامه راه به سوسیالیسم گرایش پیدا کرد و بعد عضو حزب نیروی سوم شد، چشمداشتی هم به جریان ملی دکتر مصدق داشت. ولی بعد از کودتای 28 مرداد 1332 در خود فرو رفت و به دنبال گمشده خود می­گشت تا اینکه سرانجام با انتشار آثاری همچون «غرب­زدگی»، «خسی در میقات» و «در خدمت و خیانت روشنفکران» و پیوستن او به اندیشه کلیت اسلام و دفاع از خون شهیدان 15 خرداد 1342، نشان داد که راه نجات را یافت و از ماکسیسم و سوسیالیسم برای همیشه گسست. آل­احمد تا هنگام مرگ از اسلام در برابر غرب­گرایی رژیم شاه دفاع نمود، اگر چه بازگشت او به اسلام بیش­تر از آن که جنبه مذهبی داشته باشد جنبه سیاسی داشت، او ریشه­ های فرهنگ و پیوند مردم ایران را در اسلام یافته بود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 699.61 K

روحانیت و دموکراسی (مطالعه موردی: آرا و اندیشه های آیت اله محمدتقی مصباح یزدی)

رحیم عینی؛ علی شیرخانی؛ محمدحسن الهی منش

دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 111-131

چکیده

  شناخت ابعاد روحانیت و نگرش این نهاد به مفهوم دموکراسی سرفصلی مهم از تاریخ سیاسی ایران خصوصاً در بعد از انقلاب اسلامی ایران است که در این دوره برای اولین بار قدرت سیاسی در اختیار این نهاد مذهبی قرار گرفته ...  بیشتر شناخت ابعاد روحانیت و نگرش این نهاد به مفهوم دموکراسی سرفصلی مهم از تاریخ سیاسی ایران خصوصاً در بعد از انقلاب اسلامی ایران است که در این دوره برای اولین بار قدرت سیاسی در اختیار این نهاد مذهبی قرار گرفته است. بر این اساس هدف اصلی مقاله حاضر پاسخ به این پرسش است که فهم و برداشت روحانیت سنتی از دموکراسی چگونه بوده است؟ برای پاسخ به این پرسش با استفاده از مدل های دموکراسی «دیوید هلد» این گمانه را مطرح ساختیم که روحانیت سنتی با رد مدرنیته و بنیان های نظری دموکراسی بر پایه نوعی اسلام فقاهتی، متحجر و سنتی نگرشی آمرانه و محافظه کارانه به دموکراسی داشته است. این نوشتار با روش کیفی اندیشه آیت اله مصباح یزدی را به عنوان نماینده روحانیت سنت گرا انتخاب نموده و بر اساس شاخص های هفت گانه دموکراسی دیوید هلد مورد آزمون قرار داده است.مطالعات و بررسی‌ها نشان دادند که روحانیت سنت گرا به نمایندگی آیت‌اله مصباح بر پایه فقه سنتی و با تفسیری ظاهری از شریعت در برابر دموکراسی و مؤلفه‌های آن مقاومت ورزیده است و تا زمانی که این طیف از روحانیت نوعی رابطه و پل دیالکتیکی میان عقلانیت دینی و سنتی با عقلانیت جدید در راستای دموکراسی برقرار نکند جهان شیعه با نمایندگان روحانی خود با خطر بنیادگرائی مواجهه خواهد شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 327.14 K

انقلاب اسلامی ایران، ظهور ژئوپلیتیک شیعه، تغییر موازنه قدرت

دیان جانباز؛ محسن رحمانی؛ کاظم عالی بیگی

دوره 1، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 139-153

چکیده

  ژئوپلیتیکی شدن تشیع پس از انقلاب اسلامی و در پی آن، گسترش نقش و عملکرد ایران در روابط بین الملل خاورمیانه، تشیع به یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار دنیای ژئوپلیتیک تبدیل شد. تشکیل یک حکومت شیعی با رهبری علمای ...  بیشتر ژئوپلیتیکی شدن تشیع پس از انقلاب اسلامی و در پی آن، گسترش نقش و عملکرد ایران در روابط بین الملل خاورمیانه، تشیع به یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار دنیای ژئوپلیتیک تبدیل شد. تشکیل یک حکومت شیعی با رهبری علمای دینی در کشوری بزرگ و با اکثریت شیعه، هرگز درگذشته روی نداده بود. به‌این‌ترتیب، انقلاب ایران کانون توجه ای برای زنده کردن و رواج هویت دینی شیعیان و حتّی در نگاهی کلی‌تر، هویت دینی مسلمانان پدید آورد و موجب ظهور دولت‌ها و جنبش‌های شیعی در منطقه خاورمیانه گردید که در پی آن موازنه قدرت در این منطقه را دگرگون یا به عبارتی متحول ساخت که نتیجه آن افزایش قدرت و نفوذ شیعیان در تحولات منطقه است. براین اساس تبیین این تحولات در چارچوب ژئوپلیتیک شیعه، موضوع مورد بحث این مقاله است. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 717.7 K

ارائه الگوی ارزش های بنیادین در «سیر تکوین انقلاب اسلامی» بر اساس گفتمان امام خمینی(رحمت الله علیه) و مقام معظم رهبری

قادر عبدالعلی پور؛ یزدان فرخی؛ جواد کیانی

دوره 3، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 105-129

چکیده

  استمرار انقلاب اسلامی پس از 44 سال و پایبندی به آرمان‌های اولیه آن علی‌رغم دشمنی‌های متعدد نظام سلطه، نشان می‌دهد که ساختار و ماهیت انقلاب اسلامی دارای ویژگی‌ها و شاخص‌های منحصر به‌ فردی است که توانسته ...  بیشتر استمرار انقلاب اسلامی پس از 44 سال و پایبندی به آرمان‌های اولیه آن علی‌رغم دشمنی‌های متعدد نظام سلطه، نشان می‌دهد که ساختار و ماهیت انقلاب اسلامی دارای ویژگی‌ها و شاخص‌های منحصر به‌ فردی است که توانسته این مسیر دشوار را طی نماید. هدف از نگارش این مقاله ارائه الگوی ارزش‌های بنیادین «سیر تکوین انقلاب اسلامی» بر اساس گفتمان امام راحل و مقام معظم رهبری است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی است که به روش کیفی(تحلیل گفتمان) انجام گرفته است. جامعه آماری در این پژوهش را کلیه بیانات مرتبط با سیرتکوین انقلاب اسلامی که بیانگر اندیشه‌ها و تدابیر حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) می‌باشد. تجزیه و تحلیل داده‏های به دست آمده با استفاده از نرم‏افزار MAXQDA انجام شده است. یافته‌های حاصل از تحلیل اندیشه‌ها، آرا، نظرات، رهنمودها و تدابیر حضرت امام‌خمینی(ره) و مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) نشان داد در فرایند سیر تکوین انقلاب اسلامی بایستی تعداد 4 بعد، 24 مولفه و 120شاخص (مفهوم) در حوزه ارزش‌های بنیادین برای انقلاب مدنظر باشد. نتایج به دست آمده نشان داد، ابعاد موثر در سیر تکوین انقلاب اسلامی بر اساس اندیشه‌های حضرت امام‌خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، در قالب ارزش‌های بنیادین می‏توانند در چهار بعد اسلامیت، جمهوریت، استقلال و آزادی قرار گیرد. خروجی پژوهش منجربه ترسیم الگوی راهبردی «سیر تکوین انقلاب اسلامی» بر اساس نظرات و تدابیر حضرت امام‌خمینی(ره) و مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) شد که این الگو می‌تواند به‌عنوان یک مدلی جامع و مناسب برای یک انقلاب مردمی مدنظر قرار گیرد .

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 649.57 K

ساختار طبقه متوسط و وضعیت سنجی آن در جمهوری اسلامی ایران

علی جان مرادی جو

دوره 3، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 119-150

چکیده

  بررسی نقش نیروهای اجتماعی در تحولات سیاسی از موضوعات مهم و اساسی در جامعه‌شناسی سیاسی است. طبقات اجتماعی از جمله نیروهای متمایز اجتماعی محسوب می‌شوند که در تحلیل عملکرد گروه‌های اجتماعی- سیاسی ایفای ...  بیشتر بررسی نقش نیروهای اجتماعی در تحولات سیاسی از موضوعات مهم و اساسی در جامعه‌شناسی سیاسی است. طبقات اجتماعی از جمله نیروهای متمایز اجتماعی محسوب می‌شوند که در تحلیل عملکرد گروه‌های اجتماعی- سیاسی ایفای نقش دارند. در بین تقسیمات طبقات اجتماعی همواره نقش طبقه متوسط در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران موردتوجه قرار داشته است. نوشتار حاضر که از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی است، با هدف تبیین چگونگی نقش، جایگاه، ساختار و وضعیت طبقه متوسط سنتی و جدید در جمهوری اسلامی ایران به رشته تحریر درآمده است. چرایی ناهمگون بودن طبقه متوسط در ایران و اینکه نقش، ساختار و وضعیت‌ طبقه متوسط سنتی و جدید در تحولات جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه از سال 1376 تا 1392 چگونه بوده است؟ مهم‌ترین سؤال تحقیق حاضر را تشکیل می‌دهد. در مجموع نتایج تحقیق نشان می‌دهد که اقشار طبقه متوسط سنتی و جدید در حال افزایش نقش و تأثیرگذاری خود بر تحولات سیاسی و اجتماعی در جمهوری اسلامی هستند ولی به نظر می‌رسد که هر چه از اوایل انقلاب فاصله می‌گیریم، شاهد افزایش نقش طبقه متوسط جدید و کاهش نقش طبقه متوسط سنتی هستیم.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 570.97 K

انقلاب اسلامی ایران و گفتمان سیاسی شیعه در حوزه جغرافیایی عربستان

مریم رحمانی

دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 121-145

چکیده

  انقلاب اسلامی ایران که پدیده‌ای نادر محسوب می‌شود، موضوع تحقیقات و پژوهش‌های بی‌شماری بوده و یکی از اشکال مهم این تحقیقات که با توجه به تحولات اخیر جهان و منطقه، از اهمیت بیشتری برخوردار است، بررسی ...  بیشتر انقلاب اسلامی ایران که پدیده‌ای نادر محسوب می‌شود، موضوع تحقیقات و پژوهش‌های بی‌شماری بوده و یکی از اشکال مهم این تحقیقات که با توجه به تحولات اخیر جهان و منطقه، از اهمیت بیشتری برخوردار است، بررسی بازتاب‌های این انقلاب می‌باشد که پیرامون آن کارهایی نیز در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای انجام‌شده، در این مقاله هم بر آنیم تا برای یافتن ظرفیت‌ها و ابعاد جدید و ناگفته‌ی گفتمان انقلاب اسلامی ایران در مناطق مختلف، به مدد تئوری پخش، با روش تبیینی-تحلیلی نحوه تأثیرگذاری انقلاب اسلامی ایران، بر کشور عربستان- یکی از کشورهای مهم و نفت‌خیز منطقه که خاستگاه دین اسلام و محل انجام فریضه حج و نیز شاه‌کلید کشورهای عرب منطقه می باشد را بررسی کنیم. بی‌شک یافتن این ابعاد گامیست در جهت حل مشکلات جهان اسلام و شیعیان، که می‌تواند پاسخگوی بسیاری از مسائل امروز دنیای اسلام و منطقه نیز باشد. فرضیه‌ای که در این نوشتار درصدد پردازش آن هستیم این است که؛ پیروزی انقلاب اسلامی ایران، ابتدا، توسط دو نوع پخش: جابجایی و سلسله مراتبی بر مناطق شیعه‌نشین عربستان تأثیر داشته و موجب انسجام، پویایی، فعال و انقلابی شدن گفتمان سیاسی شیعه، در آن مناطق و شکل‌گیری گفتمان مقاومت شده، سپس ازآنجا به‌وسیله پخش سرایتی یا واگیردار بر سایر مناطق عربستان تأثیر داشته و خرده گفتمان‌های اعتراضی را پدید آورده که نتیجه آن بیداری مردم عربستان می‌باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 509.05 K

دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ازبکستان

محمدرضا قنبری سلحشور؛ محمدمهدی بادامی؛ مهدی باقری آشنا

دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 131-149

چکیده

  امروزه دیپلماسی فرهنگی یکی از تاثیرگذارترین ابزارهایی است که دولتها در امور خارجی خود برای رسیدن به اهداف مورد نظر بکار می برند. بکارگیری مناسب و هوشمندانه دیپلماسی عمومی قدرت نرم کشورها را افزایش خواهد ...  بیشتر امروزه دیپلماسی فرهنگی یکی از تاثیرگذارترین ابزارهایی است که دولتها در امور خارجی خود برای رسیدن به اهداف مورد نظر بکار می برند. بکارگیری مناسب و هوشمندانه دیپلماسی عمومی قدرت نرم کشورها را افزایش خواهد داد. امروزه به قدری قدرت نرم را موثر میدانند که گفته می شود گاه تاثیر یک رسانه از قدرت یک ارتش بیشتر است. ازبکستان به عنوان کشوری که در قلب آسیای مرکزی است و به عنوان مرکز فرهنگی منطقه شناخته میشود دارای ریشه های تاریخی  و فرهنگی با جمهوری اسلامی ایران است. این نوشتار در پی پاسخ به این سوال است که جمهوری اسلامی ایران چگونه میتواند از ظرفیتهای فرهنگی و تاریخی در ازبکستان بهره ببرد؟ فرض ما این است که جمهوری اسلامی ایران با بهره گیری از ظرفیت های فرهنگی، زبان فارسی، پیشینه مشترک تمدنی می تواند به ایجاد تصویری مثبت از خود اقدام کند و قدرت نرم خود را در این کشور افزایش دهد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 624.96 K

رویکرد تطبیقی نقش اعتقادات و باورها در امنیت فرهنگی براساس رهیافت قرآنی مقام معظم رهبری(مدظله العالی)

بهاء الدین قهرمانی نژاد شایق؛ سید حسن قاضوی؛ رمضان رضایی؛ حامد آل یمین؛ محمد جاودان

دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 133-156

چکیده

  یکی از مهم ترین ابعاد امنیت هرجامعه ؛ امنیت فرهنگی آن است که هویت و فرهنگ آن جامعه را پاس می دارد. نقش حیاتی و اثرگذار امنیت فرهنگی درحفظ و حراست از فرهنگ به عنوان زیرساخت اصلی تکامل و توسعه ی سایر ابعاد ...  بیشتر یکی از مهم ترین ابعاد امنیت هرجامعه ؛ امنیت فرهنگی آن است که هویت و فرهنگ آن جامعه را پاس می دارد. نقش حیاتی و اثرگذار امنیت فرهنگی درحفظ و حراست از فرهنگ به عنوان زیرساخت اصلی تکامل و توسعه ی سایر ابعاد جامعه؛ بیانگر اهمیت آن است. بنیان های فکری وعقیدتی به عنوان ریشه ی بروز ارزش ها ، هنجارها و رفتارهایی که به وضعیتی مطمئن، پایدار و عاری از هرگونه تهدید و تعرض نسبت به فرهنگ می انجامند، نقشی اساسی درتأمین امنیت فرهنگی دارندکه از نگاه دین اسلام و نگاه مقام معظم رهبری(دام ظله العالی) نیزمورد تأکید قرارگرفته اند. سؤال اساسی این پژوهش این است که از دیدگاه قرآن کریم و مقام معظم رهبری(دام ظله العالی)، اعتقادات و باورها چه نقشی درتأمین امنیت فرهنگی دارند؟ نوشتار حاضر با روش کیفی و با بهره گیری از روش تحلیل مضمون به شناسایی وکنکاش علمی درآیات قرآن کریم و نیز اندیشه ی مقام معظم رهبری(دام ظله العالی)، در مورد باورها و عقایدی که درتأمین و تضمین امنیت فرهنگی مؤثر هستند؛ پرداخته است. دراین راستا انسجام بخشی، معنابخشیدن به زندگی وخودکنترلی ازمقوله هایی هستند که به استخراج وتحلیل نقش این مضامین درامنیت فرهنگی، براساس آیات قرآن کریم و اندیشه ی مقام معظم رهبری(حفظه الله تعالی) پرداخته شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 411.31 K

تأثیر انقلاب اسلامی و دیدگاه های امام خمینی(ره) بر جنبش های اسلامی عراق

میرابراهیم صدیق

دوره 1، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 155-182

چکیده

  شکل گیری انقلاب 1357 در ایران دارای ویژگی های منحصر به فردی است که از جملۀ آنها می­توان به اسلامی و مبتنی بر مذهب تشیع بودن آن اشاره کرد. وجود عنصر دین به عنوان اصلی ترین عنصر انقلاب اسلامی، این انقلاب ...  بیشتر شکل گیری انقلاب 1357 در ایران دارای ویژگی های منحصر به فردی است که از جملۀ آنها می­توان به اسلامی و مبتنی بر مذهب تشیع بودن آن اشاره کرد. وجود عنصر دین به عنوان اصلی ترین عنصر انقلاب اسلامی، این انقلاب را از سایر انقلاب­ها متمایز نموده است. پس از آن، در بسیاری از کشورهای اسلامی، نفوذ موفقیت­های انقلاب اسلامی و ایدئولوژی امام خمینی­(ره)، با پافشاری موفقیت آمیز بر «اسلام مردمی»، قویاً احساس می شد. آراء و افکار امام خمینی(ره) نقش بسزایی در صدور ارزش­های انقلاب اسلامی به خارج از مرزهای ایران داشته است. مقالۀ حاضر ضمن امعان نظر به تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر جنبش­های اسلامی، به کندوکاو تأثیرگذاری اندیشه­های امام خمینی(ره) بر عراق می­پردازد. این در حالی است که ترس و هراس غربیان از بازگشت به اسلام رادیکال و آموزه­های آن و تأثیر بر جنبش­های اسلامی، توجه به انقلاب اسلامی ایران را مهمتر می­نماید.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 684.21 K

انقلاب اسلامی و بازآفرینی انسان جهادی

غلامعلی سلیمانی

دوره 3، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 131-146

چکیده

  مسئله «ماهیت انسان» نقطه شروع بسیاری از مباحث نظری و فلسفی است. در مطالعات انسان شناختی می‌توان از دو گونه متفاوت از انسان آرمانی یعنی «انسان اقتصادی» و «انسان جهادی» سخن گفت. در انسان ...  بیشتر مسئله «ماهیت انسان» نقطه شروع بسیاری از مباحث نظری و فلسفی است. در مطالعات انسان شناختی می‌توان از دو گونه متفاوت از انسان آرمانی یعنی «انسان اقتصادی» و «انسان جهادی» سخن گفت. در انسان اقتصادی به طور کلی انسان؛ بازیگری خردمند، منفعت‌جو، خودپرست، بهینه خواه، محاسبه‌گر و هدف محور تلقی می‌شود. به تاسی از اقتصادانان مکتب کلاسیک که نقش پررنگی در صورتبندی انسان اقتصادی داشتند، اصل سودمندی و اصالت نفع شخصی مبنای کنش و رفتار انسان دانسته می‌شود و اینکه انسان‌ها به‌ طور طبیعی در جستجوی تمتّع بیشتر با کوشش کمتر هستند. در حالیکه انسان اقتصادی مدعی توصیفی واقعی، عینی و جهانشمول از انسان است و فراتر از این حتی نیات همنوع‌خواهانه، خیرخواهانه و یاریگرانه را نیز از منظر نفع شخصی توضیح می‌دهد، به نظر می‌رسد کلان روایت انسان اقتصادی قادر به توضیح رفتار انسان در همه زمان‌ها و مکان‌ها نیست و با رفتار واقعی انسان فاصله زیادی دارد. برخلاف چنین مفروضاتی با گونه‌ای دیگر از انسان مواجه هستیم که همنوع‌خواهی، ایثار، حق‌طلبی، از خودگذشتگی، خیرخواهی، انصاف، حق‌شناسی، غمخواری، اخلاق‌مداری، معنویت‌گرایی، تکلیف‌گرایی و رضایتمندی الهی از ویژگی‌های او محسوب می‌شود. با عنایت به این مساله پژوهش پیش‌رو در تلاش است با بهره‌گیری از روش مقایسه‌ای، ضمن به چالش کشیدن مفروضات انسان اقتصادی، بر ناتوانی این مدل آرمانی در فهم ماهیت پیچیده انسان صحه گذاشته و زمینه را برای طرح مدل آرمانی انسان جهادی فراهم کند. انقلاب اسلامی را می‌توان دمیدن روح متفاوتی به کلان روایت انسان اقتصادی و ظهور و بروز انسان جهادی دانست.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 451.34 K

مبانی سیاستگذاری نظارت بر اعمال دولت در نظام جمهوری اسلامی ایران

وحید آرایی

دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 147-162

چکیده

  در نظام نظارت الهی، خداوند متعال و فرشتگان الهی، ناظر بر اعمال، رفتار و نیات انسان­ها می­باشند و به انسان گوشزد می­شود که خدا و فرشتگان در همه حال ناظر بر او هستند. اسلام دینى کامل و پاسخگوى تمام ...  بیشتر در نظام نظارت الهی، خداوند متعال و فرشتگان الهی، ناظر بر اعمال، رفتار و نیات انسان­ها می­باشند و به انسان گوشزد می­شود که خدا و فرشتگان در همه حال ناظر بر او هستند. اسلام دینى کامل و پاسخگوى تمام نیازهاى تکاملى و موجب سعادت و کمال انسان است در نتیجه کارگزاران و مدیران نظام اسلامی را به داشتن یک نظارت دقیق و عادلانه سفارش می­کند؛ چرا که پایداری و سلامت هر دولتی وابسته به وجود نظام نظارتى جامع می­باشد. جمهوری اسلامی ایران نظامی کارآمد مبتنی بر مبانی اسلامی و مشروعیت آن الهی و مردمی است و در نتیجه، نظارت بر دولت در این نظام از استحکام و ضمانت اجرای بیشتری برخوردار است که در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به این یافته می­رسد که سیاستگذاری نظارت بر اعمال دولت در جمهوری اسلامی ایران دارای مبانی شرعی (قرآن، سنت، احادیث و روایات) و حقوقی (قانون اساسی، احکام و فرامین مقام رهبری، قوانین عادی، قواعد حقوقی بین‌المللی، مقررات اداری، رویه قضایی، اصول کلی حقوقی و عرف و عادت) می­باشد که سبب قوام نظارت در نظام اسلامی شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 327.35 K

بررسی وضعیت مشارکت اجتماعی زنان در بین اقوام استان گلستان و تبیین موانع جامعه شناختی آن

مرجان نوری؛ رضا علی محسنی؛ غلامرضا خوش فر

دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 151-183

چکیده

  پژوهش حاضر به بررسی وضعیت مشارکت اجتماعی زنان در بین اقوام استان گلستان و تبیین موانع جامعه شناختی آن پرداخته است. در این پژوهش با توجه به فرض‌های تحقیق جهت تجزیه و تحلیل از نرم افزار Spss-26 در دو سطح آمار ...  بیشتر پژوهش حاضر به بررسی وضعیت مشارکت اجتماعی زنان در بین اقوام استان گلستان و تبیین موانع جامعه شناختی آن پرداخته است. در این پژوهش با توجه به فرض‌های تحقیق جهت تجزیه و تحلیل از نرم افزار Spss-26 در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. بر اساس نتایج تحقیق، میزان شاخص اجتماعی 57.98 درصد، فرهنگی 60.97 درصد، ساختاری 54.92 درصد، شخصیتی 53.51 درصد و میزان مشارکت اجتماعی نیز 26.39 درصد است. بنابراین مشخص است که میزان بعد فرهنگی بیش از سایر ابعاد است.نتایج نشان داد چهار متغیر مستقل اصلی، به میزان 39 درصد با متغیر وابسته یعنی مشارکت اجتماعی رابطه دارند. از سوی دیگر توانسته‌اند 14 درصد تغییرات آن را پیش‌بینی کنند. همچنین مدل رگرسیونی نیز برازندگی لازم را دارا می‌باشد. اما مقادیر تأثیر نشان می‌دهد دو متغیر موانع فرهنگی به میزان 0.23 و موانع شخصیتی به میزان 0.21 بر مشارکت اجتماعی تأثیر گذار است. پس از چهار فرضیه دو مورد تأیید و دو مورد رد می‌شود. همچنین دو بعد موانع فرهنگی، به میزان 35 درصد با متغیر وابسته یعنی مشارکت اجتماعی رابطه دارند. از سوی دیگر توانسته‌اند 12 درصد تغییرات آن را پیش‌بینی کنند. همچنین بر اساس نتایج مشخص گردید صرفاً متغیر تحصیلات با مشارکت ارتباط دارد به طوریکه هرچه میزان تحصیلات افزایش می‌یابد، میزان مشارکت رسمی (0.22)، غیررسمی (0.24) و شاخص کل مشارکت (0.26) افزایش می‌ِیابد. متغیرهای سن و درآمد رابطه‌ای ندارند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 716.72 K

امکان سنجی سیاست خارجی الگوریتمی در ایرانِ پساانقلاب اسلامی

سید جلال دهقانی فیروزآبادی؛ سعید چهرآزاد

دوره 3، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 151-170

چکیده

  پژوهش حاضر که تاکنون در پردازش‌های جامعۀ آکادمیک مسبوق به سابقه نبوده است، می‌کوشد تاثیراتِ دگرگونی‌های منبعث از عصر هوش مصنوعی را در حوزۀ سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار دهد تا در ...  بیشتر پژوهش حاضر که تاکنون در پردازش‌های جامعۀ آکادمیک مسبوق به سابقه نبوده است، می‌کوشد تاثیراتِ دگرگونی‌های منبعث از عصر هوش مصنوعی را در حوزۀ سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار دهد تا در این برهه از زمان که به تعبیر نویسنده‌گان، سیاست خارجی ایران با پارادایمْ شیفت مواجه شده است این حیطه را از تک‌نوازی‌ها و تک‌گویی‌های کلاسیک به دور سازد. فرضیه اصلی نوشتار حاضر این است که تحولات مربوط به عصر فوران داده‌ها، سیاست خارجی ایران در قبال این ساختارِ منبعث از تطور الگوواره‌ای هوش مصنوعی نقش تعیین کننده‌ای در سیاستگذاری خارجی کشورمان ایفا کرده است. استدلال اصلی نویسندگان این است که رویکرد داده‌بنیاد ایران نسبت به ساختار نظام بین الملل و تلاش برای برهم زدن آن، جایگاه مؤثری در بینشِ فرامرزی جمهوری اسلامی ایران ایفا می‌نماید. لذا زمانی که منطق داده-ای بر دستگاه فکری و سیاست خارجی کشور حاکم باشد، نگاه‌های کلاسیک نمی‌تواند تداوم پیدا کند و با شروع تغییراتِ سیاسی، اقتصادی، نظامی و ... در وضعیت پساهوش مصنوعی سیاست خارجی الگوریتمی جمهوری اسلامی ایران نیز بایستی مکانیسم‌های طراحی راهبرد ملی را تغییر دهد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 557.75 K

امام خمینی و تفسیر جامع گرایانه از اسلام

محمود نقدی پور؛ عبدالواحد قادری

دوره 1، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 183-202

چکیده

  تا پیش از وقوع جنگ اول جهانی و سقوط امپراتوری عثمانی، متفکران جهان اسلام اغلب دو مقوله ی دین و دولت را مفاهیمی به هم پیوسته تفسیر می کردند و قائل به جدایی و تفکیک دین و دولت از یکدیگر نبودند. در اواخر دوران ...  بیشتر تا پیش از وقوع جنگ اول جهانی و سقوط امپراتوری عثمانی، متفکران جهان اسلام اغلب دو مقوله ی دین و دولت را مفاهیمی به هم پیوسته تفسیر می کردند و قائل به جدایی و تفکیک دین و دولت از یکدیگر نبودند. در اواخر دوران امپراتوری عثمانی و اواسط حکومت قاجار، با رشد تفکرات سیاسی غرب در جهان اسلام و بعدها با سقوط این امپراتوری، اندیشه های سیاسی مدرن در میان روشنفکران و نوگرایان مسلمان رشد و گسترش یافت. از قرن نوزده محصلانی که به اروپا رفته بودند، با تاثیرپذیری از اندیشه دولت – ملت ندای جدایی دین از دولت را مطرح کردند. با روی کار آمدن حکومت پهلوی این جریان بیش از پیش تقویت شد و با طیف مذهبیون وارد چالش جدی شد. امام خمینی(ره) که پس از درگذشت آیت الله بروجردی مرجعیت حوزه علمیه را عهده ­دار بود، تلاش کرد تا با ارائه تفسیری جامع­ گرایانه از دین آن را به تمامی ابعاد زندگی انسان پیوند دهد. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با طرح این پرسش که منظور از تفسیر جامع­گرایانه امام از اسلام چیست، پاسخ ایشان را در قالب موضوعات عمدتاً سیاسی- اجتماعی تبیین نماید.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 751.91 K

آسیب شناسی مبارزه با تبعیض طبقاتی بعد از انقلاب اسلامی ایران

اصغر عالمیان؛ مسعود راعی؛ غلامحسین مسعود

دوره 3، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 147-170

چکیده

  انقلاب اسلامی ایران، نهضتی مردمی ـ اسلامی است که اهداف مهمی را برای پیشرفت انسان و جامعه دنبال می کند. گرایش به تبعیض طبقاتی می تواند هستی پذیری برخی از مقاصد متعالی جمهوری اسلامی را با چالش مواجه کند. ...  بیشتر انقلاب اسلامی ایران، نهضتی مردمی ـ اسلامی است که اهداف مهمی را برای پیشرفت انسان و جامعه دنبال می کند. گرایش به تبعیض طبقاتی می تواند هستی پذیری برخی از مقاصد متعالی جمهوری اسلامی را با چالش مواجه کند. تمایل به تجمل گرایی، در لایه هایی از صاحبان قدرت، می تواند نوعی از حکمرانی غیر علوی را به نمایش گذارد و مشی غیر الهی و غیر مردمی این سبک از رفتار قادر است مشکلاتی را در مسیر تحقق اهداف انقلاب اسلامی ایجاد کند. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و بررسی دیدگاه ها، سعی در بازشناسی آسیب های گرایش به تبعیض طبقاتی دارد. ارائه تعریفی مشخص از اشرافیت و کاوش راهی برای رفع این آفت و اجتناب از آن؛ از گذرگاه فرهنگ سازی عمومی، توسعه نظارت مردمی و رسانه ای و جایگیری عنصر ساده زیستی، به عنوان یکی از مولفه های اصلی برای حضور در سمتهای جمهوری اسلامی، از جمله اهداف این پژوهش است. ضعف عملکرد نهادهای متولی ازجمله قوه مقننه، قوه مجریه، قوه قضاییه و نهادهای حاکم و همچنین دخالت افراد ذینفوذ و جناح های سیاسی در امر برخورد با تبعیض طبقاتی و اکتفای صرف به سخنرانی، از مهمترین علل رشد تبعیض طبقاتی در جمهوری اسلامی است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 513.37 K

واکاوی نقش نخبگان سیاسی در نهادینگی جنبش های اسلامی نوین

غفار زارعی

دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 157-178

چکیده

  نگرش و درک نخبگان سیاسی، سهم به سزایی در تدوین نهادها و سازمان های حکومتی در هر دوره از تاریخ سیاسی کشورهای اسلامی بخصوص کشورهای در حال گذار سیاسی داشته است. در این دوره از جنبش های اسلامی نوین در کشورهای ...  بیشتر نگرش و درک نخبگان سیاسی، سهم به سزایی در تدوین نهادها و سازمان های حکومتی در هر دوره از تاریخ سیاسی کشورهای اسلامی بخصوص کشورهای در حال گذار سیاسی داشته است. در این دوره از جنبش های اسلامی نوین در کشورهای مسلمان، نقش و اثر گذاری نخبگان سیاسی از اهمیت بالایی برخور دار بود. ضرورت و اهمیت این نقش در چگونگی تبیین و تفسیر مفاهیم، ارزش ها، نهادها، ارکان، قوانین، مدیریت، کارآمدی، مقبولیت و در نهایت مطلوبیت حکومت متاثر از بینش نخبگان سیاسی بخوبی مشهود می باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی و مبتی بر روش گردآوری کتابخانه ای است. مقاله به این سئوال مهم و اساسی می پردازد که نقش نخبگان سیاسی در نهادینگی جنبش های اسلامی نوین در جهان اسلام چگونه می باشد؟ فرضیه اصلی بر اینست که ماهیت راهبردی و مدیریت نخبگان سیاسی در جنبش های اسلامی نوین با توجه به تصمیم سازی مطلوب، خودباوری سیاسی، تقویت هویت اسلامی و نهاد سازی کارآمد در جنبش های اسلامی منجر به طراحی مدل حکومت های اسلامی اصیل و انقلابی می گردد. با توجه به عدم نگرش و درک همه جانبه نخبگان سیاسی از آموزه ها و مفاهیم اصیل اسلامی،بدعت گذاری در تصمیمات سیاسی، انحراف در مسیر هویت سازی قیام های مردمی، بسیاری از جنبش های اسلامی در جهان اسلام با مشخصه عدم نهادینگی مواجه شده اند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 800.96 K

بررسی نقش دیپلماسی اقتصادی در پذیرش قطعنامه۵۹۸

رشید رکابیان؛ سیروس خندان؛ سمانه طهماسبی

دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 163-185

چکیده

  در این مقاله ضمن معرفی دیپلماسی اقتصادی تلاش شده‌است تا نقش وجایگاه آن درپذیرش قطعنامه۵۹۸ از سوی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار گیرد.در جنگ ایران وعراق که یک جنگ تمام عیاربود،ایران کوشید تا درکنار ...  بیشتر در این مقاله ضمن معرفی دیپلماسی اقتصادی تلاش شده‌است تا نقش وجایگاه آن درپذیرش قطعنامه۵۹۸ از سوی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار گیرد.در جنگ ایران وعراق که یک جنگ تمام عیاربود،ایران کوشید تا درکنار عملیات نظامی، با اتخاذ سیاستهای اقتصادی مناسب، ضمن حفظ مرزها،حکومت را از هرگونه خطری در سایر زمینه‌ها حفظ کند؛ بدین ترتیب یکی از سیاست‌های اقتصادی ایران دراین دوره دیپلماسی اقتصادی بود که به دنبال فشارهای داخلی اقتصادی وتحریم اقتصادی ایران توسط غرب،با پذیرش قطعنامه۵۹۸ به عنوان یک راهکار برای مقابله با تحریم‌های اقتصادی از طریق کاهش آسیب پذیری وافزایش بازدارندگی اقتصادی اعمال شد.بنابراین این پژوهش بنادارد به این سؤال پاسخ دهد که دیپلماسی اقتصادی درپذیرش قطعنامه ۵۹۸ چه نقشی داشته است؟مقاله حاضربا روش توصیفی-تحلیلی این فرضیه را مطرح می کندکه«دیپلماسی اقتصادی به عنوان ابزاری برای تأمین منافع طراحان وبازیگران دولتی درچهارچوب فضای جریان ها،با شناسایی طرفیت‌های اقتصادی داخل ایران نقش بسیارمهم واستراتژیکی درپذیرش قطعنامه ۵۹۸داشته است».

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 476.1 K

بررسی پیامدهای فرهنگی و تفکری تهاجم تمدنی غرب درایران بعد از انقلاب

محمد ابوالفتحی؛ مینا نظری؛ سید سامر پور دانش

دوره 3، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 171-192

چکیده

  پژوهش حاضر با روش توصیفی_تحلیلی و با ابزار فیش برداری کتابخانه ای به بررسی پیامدهای تمدن غربی بر ایرانیان پرداخته است. ارتباط متقابل تمدن غربی با فرهنگ و تفکر(جهان بینی) غربیان منجر گردید، تا مهمترین ...  بیشتر پژوهش حاضر با روش توصیفی_تحلیلی و با ابزار فیش برداری کتابخانه ای به بررسی پیامدهای تمدن غربی بر ایرانیان پرداخته است. ارتباط متقابل تمدن غربی با فرهنگ و تفکر(جهان بینی) غربیان منجر گردید، تا مهمترین پیامدهای تهاجم تمدنی غرب در فرهنگ و جهان بینی ایرانیان دنبال گردد. نتایج بررسی های انجام شده در پژوهش حاضر از یک سو تاییدگر ارتباط میان تفکر، فرهنگ و تمدن غربی است و از سوی دیگر نشان داد که ارتباط سه گانه ی یاد شده لزوما رابطه ای خطی نیست و در برخی از موارد ورود بی رویه و بدون توجه به مبانی فرهنگی و تفکری مظاهر تمدن غربی موجی از تغییرات تمدنی در وهله ی اول و تغییرات فرهنگی و تفکری را در مراحل بعدی شکل خواهد داد. چنانچه جامعه ایرانی با افزایش ورود مظاهر تمدن غربی درگام نخست با دگرگونی های در زمینه ی فرهنگ همچون فراموشی لباس ها، موسیقی و معماری و دیگر مظاهر تمدنی و فرهنگی ایرانی-اسلامی روبه رو شده است و درگام دیگر، تغییراتی در زمینه ی جهان بینی را شاهد بوده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 487.27 K

جایگاه طنز در توسعه سیاسی ایران؛ تحلیل محتوای طرح روی جلد ماهنامه گل‌آقا از 1376 تا 1384

فاطمه نجف زاده؛ محمدرضا دهشیری

دوره 1، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 183-220

چکیده

  طنز سیاسی می‌تواند تأثیر بسزایی در پیشبرد جامعه به سمت رشد و تعالی داشته باشد. همچنین طنز سیاسی ماهنامه گل‌آقا را می‌توان به عنوان یکی از عوامل زمینه ساز برای نیل به توسعه سیاسی در دوران اصلاحات دانست. ...  بیشتر طنز سیاسی می‌تواند تأثیر بسزایی در پیشبرد جامعه به سمت رشد و تعالی داشته باشد. همچنین طنز سیاسی ماهنامه گل‌آقا را می‌توان به عنوان یکی از عوامل زمینه ساز برای نیل به توسعه سیاسی در دوران اصلاحات دانست. این پژوهش در پی پاسخگویی به سؤال طنز سیاسی در فاصله سال‌های 84-76 چه تأثیری بر توسعه‌ی سیاسی ایران داشته است و با فرضیه «طنز سیاسی موجب گشایش فضای تساهل و تسامح و انتقادپذیری و در نتیجه ارتقا توسعه سیاسی ایران در دوره اصلاحات سال‌های 1376 تا 1384 گردیده است»، که به صورت تحلیل محتوای جلد ماهنامه گل‌آقا (94 جلد) به روش اسنادی، کتابخانه‌ای و مصاحبه انجام گرفته است. و با توجه به دارا بودن محورهای مشترک با شاخص‌های توسعه سیاسی و در نتیجه دارا بودن دو رویکرد بازتاب دهنده و جهت دهنده از کاستی‌ها و نقایص از سمت جامعه به سمت دولت سهم بسزایی در گام برداشتن ایران از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب داشت. با توجه به بررسی محورهای مشترک دوران اصلاحات و ماهنامه گل‌آقا، تأثیر آن بر توسعه سیاسی کاملاً مشهود است، چنانکه می‌توان طنز سیاسی ماهنامه گل‌آقا را آئینه تمام نمای دلمشغولی‌های دوران اصلاحات بی‌هیچ قسمت تار و تاریک دانست.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 373.66 K

بیداری اسلامی و نیروهای تاثیرگذار در روند دموکراتیزاسیون در تونس (2011 – 2021) با الهام از انقلاب اسلامی ایران

خسرو آرام؛ علیرضا رضایی؛ عباس صالحی

دوره 3، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 171-196

چکیده

  تونس اولین کشوری بود که در سال 2010موج جدید بیداری اسلامی در منطقه آن آغاز شد و با کنار زدن بن علی از حکومت، موج جدیدی از تحولات منطقه تحت عنوان مبارزه علیه استبداد و دموکراسی خواهی را رقم زد. درواقع مهمترین ...  بیشتر تونس اولین کشوری بود که در سال 2010موج جدید بیداری اسلامی در منطقه آن آغاز شد و با کنار زدن بن علی از حکومت، موج جدیدی از تحولات منطقه تحت عنوان مبارزه علیه استبداد و دموکراسی خواهی را رقم زد. درواقع مهمترین خواسته‏های مردم در این دوره از بیداری اسلامی؛ دموکراسی خواهی و از میان برداشتن استبداد و دیکتاتوری بود، که در مشابهت با انقلاب اسلامی ایران در بهمن ماه ۱۳۵۷ می باشد. مهمترین پرسش عبارت است ازاینکه: موج بیداری اسلامی(2011) در پی دموکراسی خواهی متاثر از نیروهای مختلف در کشور تونس چه نتایجی به دنبال داشته است؟ در این مقاله با تاکید بر زمینه های بیداری اسلامی در تونس، بررسی روند دموکراسی خواهی و تحقق آن متاثر از نیروها و جریانات مختلف اسلامی و سکولار در تونس و البته تاثیرپذیری آن از انقلاب اسلامی ایران مورد نظر می‏باشد. یافته‏های مقاله نشان می‏دهد، موج بیداری اسلامی و دموکراسی خواهی در تونس با رهبری حزب النهضه متاثر از انقلاب اسلامی ایران نسبت به سایر کشورها، نتایج بهتری در ایجاد جامعه ای متکثر و انزوای استبداد به دنبال داشته و هرچند آهسته اما دست یابی به دموکراسی در این کشور چشم‏انداز مناسب تری دارد. بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و رجوع به منابع کتابخانه ای و اسنادی در این مقاله برای نگارش مطالب استفاده شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 921.5 K

آسیب شناسی دیپلماسی فرهنگی ایران در قبال ایران هراسی در اتحادیه اروپا

محمد قلعه نویی؛ داود کیانی؛ مهدی جاودانی مقدم

دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 179-199

چکیده

  دیپلماسی فرهنگی، معماری بزرگراه دوطرفه به منظور ایجاد کانال هایی برای معرفی تصویر واقعی و ارزش های یک ملت و در عین حال ، تلاش برای دریافت درست تصاویر واقعی از سایر ملت ها و فهم ارزش های آنها است. بررسی ...  بیشتر دیپلماسی فرهنگی، معماری بزرگراه دوطرفه به منظور ایجاد کانال هایی برای معرفی تصویر واقعی و ارزش های یک ملت و در عین حال ، تلاش برای دریافت درست تصاویر واقعی از سایر ملت ها و فهم ارزش های آنها است. بررسی سطوح کمی و کیفی روابط کشورمان با اروپا حاکی از آن است که دیپلماسی فرهنگی آن‌ گونه که باید، نتوانسته است به مدد دیپلماسی رسمی آمده و به‌ عنوان کاتالیزوری به تسهیل ارتباطات و تعمیق آن‌ها کمک نماید. این مقاله بر آن است تا با تبیین موانع و آسیب های پیش روی این رویکرد در روابط با اروپا به ویژه کشورهای آلمان،اتریش و هلند بپردازد و در این راستا، نظرات برخی متولیان دیپلماسی فرهنگی را به بحث می گزارد و در پایان در پی ارائه راهکار و پیشنهاداتی جهت زدودن موانع و کم رنگ تر کردن آثار منفی در عرصه دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تقابل با ایران هراسی در اروپاست.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 616.53 K

تحلیل محتوائی پیامهای حضرت امام(ره) در سالهای 1357-1356 و تأثیر آنها بر روند پیروزی انقلاب اسلامی

رشید رکابیان

دوره 3، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 193-218

چکیده

  بی شک در پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357عوامل متعددی دخیل بوده است که مهمترین عامل شخصیت ورهبریت امام خمینی ره بوده است وحضرت امام خمینی ره به وجود اینکه در تبعید بودند ارتباط با مردم، جریانها وشخصیت‌های ...  بیشتر بی شک در پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357عوامل متعددی دخیل بوده است که مهمترین عامل شخصیت ورهبریت امام خمینی ره بوده است وحضرت امام خمینی ره به وجود اینکه در تبعید بودند ارتباط با مردم، جریانها وشخصیت‌های انقلابی را از طریق پیام، مصاحبه، مکالمه ومکاتبه حفظ نمودند بر این اساس پیامهای امام خمینی (س) که در 21جلد در مجموعه‌ای با عنوان صحیفه امام منتشر شده است، بخش مهمی از محتوای این مجموعه را تشکیل میدهند. درواقع، عمده مطالب و مبانی فکری و سیاســی امام(ره) که در جریان پیروزی انقلاب اســلامی تاثیرگذار بود از طریق مصاحبه ها وپیامها به طور کلی با رســانه های خارجی و خبرگزاری هایی بود که به گوش مردم حقیقت طلب ایران و ســایر جهانیان میرســید. بخش عمده ای از تحولات خارجی و مســائل سیاسی داخلی نیز در قالب پیام از طرف امام (ره) راهنمای عمل در تعیین سیاستها وراهبرد واستراتژی انقلابیون بود. پژوهش پیش رو با استفاده از روش تحلیل محتوایی به بررسی محورهای عمده و مورد تاکید حضرت امام در پیام های ایشان میپردازد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 758.52 K

بررسی تاثیر «موازنه فایده» در ظهور و تداوم قوم گرایی در ایران معاصر: مطالعه موردی شمال‌غرب کشور

محرمعلی عرفانی؛ مالک ذوالقدر؛ مهدی خوشخطی

دوره 3، شماره 3 ، آذر 1401

چکیده

  جنبش اتنیسیسم (به معنی مطالبه محوری و حق‌خواهی دربرابر اتنوسنتریسم گروه قومی مسلط در ایران) در قالب ملی گرایی ترکی بخش مهمی از حیات سیاسی در آذربایجان را رقم می زند. در این جستار سعی بر این است تازمینه ...  بیشتر جنبش اتنیسیسم (به معنی مطالبه محوری و حق‌خواهی دربرابر اتنوسنتریسم گروه قومی مسلط در ایران) در قالب ملی گرایی ترکی بخش مهمی از حیات سیاسی در آذربایجان را رقم می زند. در این جستار سعی بر این است تازمینه ها، علل و ریشه های سیاسی شدن تفاوت های فرهنگی، نژادی، زبانی و منطقه‌ ای در آذربایجان کنونی؛ مخصوصاً از زمان وقوع انقلاب اسلامی تاکنون– در «رهیافت مدرن» دربارۀ قومیت و ملی گرایی رابیابیم. برای تبیین جریان های سیاسی قومی - ملی یا تحلیل قوم گرایی در آذربایجان، یکی از نظریه‌ های مدل علمی مایکل هشتر یعنی؛ تأثیر گزینش حسابگرانه و عقلانی (با تبیین غیرساختاری) به کار گرفته می شود. نتایج حاصله در این مقاله تأثیر مستقیم شاخص ها و متغیرهای برآمده از نظریۀ «انتخاب عقلانی» یا «اصل موازنۀ فایده» مدل مایکل هشتر در ظهور و تداوم «قوم گرایی» و «ناسیونالیسم در آذربایجان» در سدۀ اخیر را به طور آشکار نمایان می سازد.

---

• مشاهده مقاله