جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی

نقش انگیزش در بسیج ملی در جمهوری اسلامی ایران

حسین شکوهی؛ جمال یوسفی صفاپور

دوره 3، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 163-186

چکیده

بسیج ملی بزرگ‌ترین اجتماع مردمی در عرصه‌های مختلف می باشد، ازجمله عوامل موثر برای ایجاد بسیج ملی انگیزش می باشد؛ پژوهش حاضر به‌صورت ترکیبی، توصیفی-تحلیلی و بامطالعه میدانی و کتابخانه‌ای؛ بر مبنای ... بیشتر بسیج ملی بزرگ‌ترین اجتماع مردمی در عرصه‌های مختلف می باشد، ازجمله عوامل موثر برای ایجاد بسیج ملی انگیزش می باشد؛ پژوهش حاضر به‌صورت ترکیبی، توصیفی-تحلیلی و بامطالعه میدانی و کتابخانه‌ای؛ بر مبنای هدف از نوع تحقیقات کاربردی و بر مبنای ماهیت و روش، پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل همه افراد موجود در جمهوری اسلامی ایران که دارای توانایی ایفای نقش در مواجه با شرایط لازم برای بسیج ملی را دارند می باشد روش نمونه‌گیری هدفمند و حجم نمونه‌ این پژوهش 100 نفر بود که با استفاده از فرمول محاسبه نمونه برای جوامع نامحدود محاسبه شد،که از این تعداد 25 نفر متخصصین مسائل عمومی در دانشگاه‌ها، 50 نفر مردم عادی و 25 نفر اعضاء بسیج مقاومت انتخاب گردیدند. برای گردآوری داده‌های این تحقیق از هر دو روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شد. ابزار گردآوری داده‌های این تحقیق پرسشنامه با ضریب پایایی آلفای کرون باخ 9/0 بود. در تحلیل داده‌های این تحقیق از آمار توصیفی شامل میانگین، واریانس و انحراف معیار همچنین آمار استنباطی شامل آزمون کولموگروف – اسمیرنوف و آزمون t تک گروهی استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان‌دهنده نقش مستقیم انگیزش در بسیج ملی می‌باشد؛ همچنین انگیزش در همه ابعاد ایمان ،فرمانبرداری، توکل، شجاعت، استقامت و بصیرت در بسیج ملی دارای سطح معنی‌داری صفر و خطای انحراف میانگین کمتر از 5. می‌باشد که حاکی از آن است که انگیزش می‌تواند در بسیج ملی به میزان چشم‌گیری موثر باشد.که نمونه آن در کمک رسانی مردمی در جنگ تحمیلی و مراسم باشکوه تشییع سردار شهید سلیمانی مشاهده گردید.

تبیین تاریخی پیدایش بسیج در ایران با تأکید بر نقش بسیج در انقلاب کبیر اسلامی ایران

محمد شتا بدرا

دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 65-94

چکیده

بسیج عمومی مردم اشاره به گردهم آمدن مجموعهای از انسانها حول محور و هدفی خاص است، که در هر کشوری و با هر آیین و مسلکی میتواند مشاهده شود. بسیج در تاریخ کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست، ... بیشتر بسیج عمومی مردم اشاره به گردهم آمدن مجموعهای از انسانها حول محور و هدفی خاص است، که در هر کشوری و با هر آیین و مسلکی میتواند مشاهده شود. بسیج در تاریخ کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست، به این معنا که در تمام ادوار تاریخی وجود داشته است؛ اما در دوره انقلاب کبیر اسلامی به شکلی بسط یافته و ماهوی، شکل پیدا کرد. بدیهی است که به واسطه درگیری نوع حرکت بسیج مردمی بر مدار تفکر رهبران انقلابی،‌ در انقلاب کبیر اسلامی شکل حرکت توده مردم از نضج و اتقان لازم برخوردار شد، و به طور کلی هر انقلابی لازمهاش بهرهگیری از بسیج مردمی است؛ آرمانی که بسیاری در رسیدن به آن سطح از همدلی و همراهی تا رسیدن به خواسته تحقق یافته آن، ناتوان ماندند. تاریخ این سرزمین متمدن، از شیخ فضلالله نوری، میرزا کوچکخان جنگلی و رئیسعلی دلواری تنها به عنوان معدود کسانی که در راه بسیج همگانی توده مردم- در عصر معاصر- علیه استبداد طبقه حاکمه به پا خواستند،‌ نام میبرد. گروهی که در عین ایستادگیهای فراوان خود،‌ به تحقق آرمان اصلی نرسیدند، و البته زمینه سازان بزرگ آیندهای روشن بودند. با توجه به رویکرد بالا، در این مقاله به دنبال تبیین تسری مفهوم بسیج در درازنای تاریخ بشری بودیم. با توجه به این هدف، با تقسیم ادواری تاریخ به پنج دوره مختلف، از بسیج و مادها، بسیج و هخامنشیان، در قبل از اسلام، تا بسیج و صفویان، بسیج و مشروطه و در نهایت بسیج و انقلاب کبیر اسلامی پرداختیم. یافتههای مقاله که مبتنی بر رویکردی تحلیلی بود، مبین ارائه مدعایی بود، که اشاره به این داشت، که پیدایش بسیج به دوره ابتدایی زندگی جمعی انسانها میرسد، و اینکه بسیج مفهومی مستحدثه در دوره چند دههای انقلاب کبیر اسلامی نیست، هر چند در همین دوره و به ویژه در دوران دفاع مقدس، مفهوم بسیج به بهترین نحو از انحاء ممکن، تعبیر و تفهیم شد.

جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 4 (1402)

دوره 3 (1401)

دوره 2 (1400)

دوره 1 (1399)

کلیدواژه‌ها = بسیج

نقش انگیزش در بسیج ملی در جمهوری اسلامی ایران

چکیده

تبیین تاریخی پیدایش بسیج در ایران با تأکید بر نقش بسیج در انقلاب کبیر اسلامی ایران

چکیده